31 maart 2015

Links, rechts, of toch links?

Eigenlijk had ik me voorgenomen niet meer te zemelen over kleine oneffenheden in het werk van mijn favoriete tekenaars. Zolang het niet die ene verdwaalde paukenslag betreft die het hele concert bederft moeten we af en toe ook iets door de vingers kunnen zien. Maar het zuur kruipt weer eens waar het niet gaan kan dus bij deze nog maar eens een paar vraag- dan wel uitroeptekens die al lezende boven mijn hoofd verschenen.

Een van de boeken die ik al vele malen met plezier heb gelezen is Het gele teken van E.P. Jacobs. Een meeslepend en prachtig getekend verhaal uit Blake en Mortimer dat zoals de meeste verhalen van Jacobs ijzersterk begint maar gaandeweg, ondanks het sublieme tekenwerk, een tamelijk zwaar beroep doet op het inlevingsvermogen van de lezer.

Net als in De valstrik en SOS Meteoren krijgen we te maken met een zich onbegrepen wanende en geleidelijk overkokende geleerde die in zijn eentje op een zondagmiddag, onopgemerkt door de buitenwacht, een laboratorium bouwt waar zelfs een gespecialiseerd bedrijf vele jaren voor nodig zou hebben. Hoe al die geavanceerde, manshoge apparatuur door de geniale doch krankzinnige wetenschapper zonder dat ook maar één buurtbewoner het merkt in stilte naar die onderaardse gewelven is getransporteerd en geïnstalleerd is een van die raadsels waar E.P. ons maar al te graag mee opzadelde. 

Het gele teken speelt zich af rond 1955 in een regenachtig Londen, wat de auteur de gelegenheid biedt waar het op sfeer en geheimzinnigheid aankomt eens flink uit te pakken. Iedere tekening is een verhaal op zich. Zoals we van Jacobs gewend zijn volgen de verwikkelingen elkaar in rap tempo op. We arriveren op pagina 32 en zien Blake in zijn Austin wegrijden. 
 Op pagina 34 werpen we een blik door de voorruit van een politieauto en de auto van Blake.
 Nu kan het zijn dat de Londense kit in Amerikaanse of Europese auto's reed (het prominente logo op de motorkap is bij geraadpleegde autoliefhebbers onbekend. Het zou me teleurstellen als het een fantasie logo blijkt, want Jacobs liet ook wat het tekenen van auto's betreft weinig aan het toeval over) maar gezien het beruchte chauvinisme van die eilandbewoners lijkt me dat hoogst onwaarschijnlijk. Mogelijk is er sprake van een door het corps onopgemerkte constructiefout of een wat onhandig uitgevallen reparatie. Het stuur zit namelijk, geheel in tegenstelling tot wat die Engelsen als normaal beschouwen nogal links. Evenals plotseling het stuur van de Austin. De taxi met daarin Mortimer op een volgende pagina is weer geheel naar Engelse maatstaven van een rechtshandig stuur voorzien, evenals de door Het gele teken gestolen politieauto en zijn vele tegenliggers.

Dat de tekenaar in verwarring is geraakt door die merkwaardige Britse overtuiging dat bijna de hele wereld aan de overkant van het water aan de verkeerde kant van de weg rijdt kan ik me maar al te goed voorstellen. Ik ben ooit, heel lang geleden, een keer in Londen geweest (Een wereldstad, denken ze daar. Als je echter om twaalf uur 's middag's trek in een biertje krijgt, of wat ze daar als bier verkopen, is er geen kroeg open.) en ik weet uit ervaring dat je maar al te snel de kluts kwijtraakt waar het links en rechts betreft. Als je over wilt steken kun je nog zo goed links, rechts, links en voor de zekerheid nog een keer rechts kijken, er komt altijd wel een taxi aanscheuren van een kant waarvan je het niet verwacht. Ik kwam er met een paar blauwe tenen vanaf maar in Londen zien ze mij niet meer. 

Even vroeg ik me af of de bovenste strook misschien spiegelbeeldig was afgedrukt, het zou niet de eerste en zeker niet de laatste keer zijn dat een lithograaf boven zijn werk in slaap is gevallen. Dat bewijst deze pagina 9 uit Eloise van Grimbergen, deel twee uit het magistrale De Torens van Schemerwoude. Voorgepubliceerd in het al na een paar jaargangen, na een aanvaring met een ijsberg van desinteresse, ten onder gegane stripmagazine Titanic (tweede jaargang, nummer 10, 1985). De kleuren staan in de goede richting. 
 Nu we het toch over Hermann hebben, in zijn meesterwerk Caatinga uit 1997 trof ik deze plaat aan (uit pagina 43). De man is gruwelijk mishandeld, zijn twee rechterhanden boden hem nauwelijks voordeel in die ongelijke en fatale knokpartij... 
 Nog een boek waar ergens in een klein hoekje een onopvallend loopje met links/rechts oriëntatie van de lezer wordt genomen: De vlakte der Sioux (een vervolg op De man met de ijzeren vuist) uit Blueberry van Giraud en Charlier. Op dit plaatje rookt 'de man met de nog net zichtbare rechtervuist van ijzer' met de linkerhand van vlees en bloed een sigaar.  
 Verderop in het boek is hij zelf de sigaar en wordt door een paar indianen de drempel naar de eeuwige jachtvelden overgeholpen. Dan komen we op een volgende plaatje: 
 Een onhandigheidje of - je weet het nooit met die striptekenaars - een grap van Giraud? Ik kan er namelijk niks anders van maken dan dat het hier een linkshandige ijzeren hand betreft. Ik krijg overigens de indruk dat Zittend Stier uiterst tevreden is met zijn nieuwe sierraad, we zullen er dus verder maar niet van wakker liggen...

andREVANbuuren (kunstschilder, striptekenaar en dagelijks striplezer). Bezoek eens zijn website en blog

De stukjes van andREVANbuuren op deze blog zijn via deze link terug te vinden.

2 opmerkingen:

Anoniem zei

De Britten rijden langs de juiste kant (net zoals de treinen). De manier van een tegenligger zo te passeren stamt uit de middeleeuwen, twee ruiters (ridders) passeerden elkaar op die manier. Zo kon men een eventuele zwaardslag pareren.

Anoniem zei

een van de argumenten van 'de andere kant' is dat je beter de ravijnkant aan de rechterkant kan houden zodat je ziet wat je doet met een kar of andere vervoersmiddel. Dat is ook zo met een auto natuurlijk, maar tegenwoordig minder relevant. Overigens kan dit gewoon onder de noemer Uitglijers hoor.....
Hans van Klinken