Strips! Museum - Vier keer is scheepsrecht

Marc Kleijnen en Maartje de Haan

Sinds 3 september is Nederland een tweede stripmuseum rijker met het Strips! Museum voor het beeldverhaal in Rotterdam. Maar het opzetten van een nieuw stripmuseum gaat niet over één nacht ijs. Vóórdat initiatiefnemers Maartje de Haan en Marc Kleijnen, beiden afkomstig uit de museumwereld tot de locatie kwamen op de Wijnhaven 32 hadden zij drie andere plekken in het vizier: in Delft, Scheveningen en Dordrecht. Waarom waren die zo interessant?

De eerste locatie voor het Strips! Museum in Delft. Foto: Robin Schouten (2016)

De Haan: "Als eerste hadden we het stadskantoor in Delft in de Phoenixstraat op het oog: het hele gebouw, behalve de zijvleugels bij de ronde toren. " Kleijnen: "Maar het probleem met dat gebouw was dat het aan renovatie toe was. Bij een taxatierapport kwamen er zoveel verborgen gebreken naar boven, dat wij en de gemeente er geen zin meer in hadden. Bovendien was het veel te onzeker of de gemeente de financiering voor de begroting rond zou krijgen." 

De Haan: "Daarna kregen we van de gemeente Den Haag de vraag om na te denken over een plek in Den Haag, en zij hadden de voorkeur voor de Noordboulevard waar nieuwbouw zou komen."

Noorderboulevard, Scheveningen (Ouder plan - architect Wim de Bruijn)

"De gemeente had de verplichting opgelegd dat als je op de boulevard wilt vernieuwen een cultureel instituut in het gebouw moet worden opgenomen", vervolgt Kleijnen. "Eerst vroegen ze Legoland maar die was afgehaakt, en toen hebben ze ons gevraagd. We zouden in de ronde koepel in het midden komen van het nieuwe gebouw, en het stripmuseum zou zelf ondergronds komen. De reden dat we afhaakten was dat we bij toeval een nota onder ogen kregen waarin stond dat de bouwwerkzaamheden op zijn vroegst in 2017 zouden beginnen, terwijl ons doel was om het stripmuseum in 2016 of 2017 te openen. Ook werden de investeringskosten steeds duurder."

De Berckepoort in Dordrecht. Foto: Robin Schouten (2016) 

De Haan: "En daarna zijn we in Dordrecht wezen kijken, waar we ook een band mee hebben omdat we er wonen. We hadden De Berckepoort op het oog, dat een groot middeleeuws complex is. Kleijnen: "Omdat het een monumentaal gebouw is mochten we er niks aan veranderen, dus dat leverde al een hoop beperkingen op. In januari 2015 gingen we met de gemeente om de tafel zitten om de verbouwing definitief rond te krijgen, maar werden we helaas tegengewerkt door de afdeling vastgoed. Terwijl de financiering een paar maanden daarvoor door de gemeenteraad al was goedgekeurd, mede door de steun van de voormalige directeur vastgoed. Daarbij kwam dat de fondsen Dordrecht de Berckepoort een te risicovolle locatie vonden voor een stripmuseum."

Nadat ook deze derde locatie niet was doorgegaan besloten Kleijnen en De Haan hun vizier op Rotterdam te richten. Kleijnen: "We hebben altijd al in ons bedrijfsplan rekening gehouden met een vestiging in Rotterdam. We wisten namelijk dat daar genoeg betaalbare panden op de vrije markt zijn waarin een museum gevestigd zou kunnen worden. Dat maakte onze onderhandelingspositie sterker. We voelden ons nooit met de rug tegen de muur gedrukt, want we hadden die uitwijkmogelijkheid." De Haan: "Marc is gaan rondkijken en wandelen, en kwam uiteindelijk tot het pand op de Wijnhaven." Met 2.000 m2 in het centrum van Rotterdam en op loopafstand van station Blaak lijkt het een gunstige locatie.

De definitieve locatie van het Strips! Museum in Rotterdam,  met bekende stripfiguren aan de gevels. 

"We zijn echt ongelofelijk blij dat we hier naartoe zijn gegaan", zegt Kleijnen dan ook, '"want Rotterdam is de beste plaats voor een stripmuseum: je hebt hier een jonge bevolking en heel veel scholen. Het heeft allemaal een dynamischer beleving en contact met een jonger publiek is met het oog op de toekomst heel belangrijk." De Haan vult aan: "De wat oudere stripliefhebbers komen toch wel, die kunnen het niet zoveel schelen waar je gaat zitten. En nu hebben we ook de toeristen en de studenten van de hogeschool erbij." Kleijnen: "We hebben een huurcontract voor 20 jaar met een optie voor nog 10 jaar verlenging. Dat is de periode dat je het museum kunt vormgeven tot een stabiel instituut. Tien jaar lijkt lang, maar is erg kort."

Een deel van de financiering van Strips! is tot stand gekomen door een succesvolle crowdfunding en schenkingen. Een businessplan moet ervoor zorgen dat het museum zichzelf kan bedruipen. Dat moet gebeuren met diverse inkomstenbronnen: kaartverkoop, inkomsten uit winkel en lunchroom en verdiensten door het organiseren van activiteiten en evenementen. "We hebben dat door allerlei specialisten laten bekijken, en het ziet er goed uit. Natuurlijk moeten we het nog wel bewijzen", geeft Kleijnen toe.
Dus het museum hoeft zoals het er nu uitziet geen gebruik te maken van subsidies? "Voor bepaalde projecten willen we dat wel doen. Rotterdam heeft bijvoorbeeld een probleem met de laaggeletterdheid. Wij hebben het idee om een serie kinderboekjes van Gerben Valkema te gebruiken om kinderen die slecht kunnen lezen, hier te laten komen en les te geven. Daar kun je subsidie voor vragen. Maar we willen er niet afhankelijk van zijn. Ik sluit overigens niet uit dat we over vier jaar wel gaan meedoen in de subsidieronde, bijvoorbeeld als we het museum willen verbouwen." (RS)

Strips! Museum voor het beeldverhaal
Wijnhaven 32 in Rotterdam
www.stichtingstrips.nl