Uitglijer Dan Cooper

Weinberg maakt het wel helemaal kleurenbont

Albert Weinberg, die op 9 april 1922 in Luik werd geboren en in Corseaux op 29 september 2011 overleed, is het meest bekend geworden met zijn creatie Dan Cooper. Geïnspireerd op de raketwereld van toen schreef en tekende hij deze vliegende held voor het eerst in De Blauwe Driehoek die als serie verscheen in het weekblad Tintin/Kuifje en in 1957 als album het licht zag. De Uitglijers die hier zijn beschreven komen uit het tweede deel van de Cooperreeks De Meester van de Zon in een uitgave van Vander Hout en Co NV, 1965.

Al eerder merkte ik dat de drukkers of inkleurders uit die vroege periode het niet zo nauw namen met de kleurstellingen, zie de Uitglijer van Tillieux bijvoorbeeld. Dat Weinberg accepteerde dat een auto totaal van kleur verschiet is echter wel heel erg laks, maar het wekt ook nog eens verwarring die zelfs Weinberg op het verkeerde spoor zet. Op bladzijde 4 staat bij een verkeerslicht de bruinrode auto van de eeuwige tegenstander van Dan Cooper Sanders naast de blauwe auto van onze held. Op de volgende pagina, bladzijde 5 dus, is er sprake van alleen felrode auto's. Een ervan krijgt ook nog de looks van de blauwe taxi van Dan.

Na dit plaatje is er van de blauwe taxi niets meer vernomen.

Op plaatje 2 van de tweede strook van die bladzijde staat; 'de taxi van Dan stopt voor het hotel Select Kyoto'. Dat zou dus een blauwe auto moeten zijn. Hij is dus knalrood. Die ineens rood geworden taxi zie je komen aanrijden, maar Dan blijkt al te zijn uitgestapt want er zit maar één man in. Ook de serviele houding van de deurman doet vermoeden dat er nog door iemand moet uitstappen. Zit Dan onder de bank, zoals je dat met schoolreisjes terug thuis ook deed?

Op het volgende plaatje staat dat Sanders hem 'op een afstand' in het oog houdt. In dezelfde kleur en type auto die bij het hotel voorreed nota bene. Om kort te gaan; dezelfde auto is voor twee verschillende personen en situaties gebruikt, terwijl dat twee verschillende voertuigen hadden moeten zijn. Coopers auto is in feite correct op de kleur na, en heeft de juiste verchroomde strepen. Het klopt zelfs dat dit voertuig geen splitwindscreen heeft, ofwel een gedeelde voorruit. Sanders zijn auto echter is die zoals van Cooper en daar klopt uiteindelijk alleen die gedeelde voorruit van. Verder is het een rode kopie van de blauwe taxi van de bladzijde er voor, en niet een verkleurde donkerrode. Het is het deels wel, en deels weer niet...pfff. Tsja, toch een Uitglijer vanjewelste.

De verkeerde auto stopt bij het hotel.

Er is meer aan de verkleuring op te merken. Ook al in het begin. Op bladzijde 8 dringt de Japanner Kochi zich op aan Dan om hem een toeristische tour te geven. Zo komt Dan in een tempel waar hij wordt gevangen genomen... Afijn, de gids heeft een zwarte broek aan. Niks mis mee.

De zwarte broek.

Nadat Dan is opgesloten gaat de man weg. Dan staat er op bladzijde 10, in het bovenschrift van plaatje 3 van de derde strook, dat 'de morgen voorbij gaat'...de morgen van de kidnapping dus. Het volgende plaatje zegt in het bovenschrift..'Op dat moment komt Kochi bij Sanders binnen met een alarmerend bericht.' Op dat moment is dus als de morgen voorbij gaat. De man heeft nu ineens een paarsblauwige broek aan... had hij gemorst? Wie verwisseld nu zijn broek halverwege de ochtend?

De broek is ineens paars.

Het wordt erger. Als ze onmiddellijk Dan gaan halen is in het donker de broek van Kochi nog steeds paars, maar op het eerste plaatje van de volgende bladzijde is die bruin. Een magische broek waar je anno nu veel geld mee kan verdienen. Het zal zo zijn geweest dat de bladzijden per week werden gemaakt voor het magazine en men gewoon kleurt zonder naar de eerdere plaatjes te kijken. En zo ontstaat een Uitglijer.

En nu weer bruin.

Het komt mij voor dat de afwerkingen van deze reeksen met veel haast en dus weinig aandacht werden gedaan. En wellicht kleurde Weinberg het zelf niet in. Het zal elders zijn gebeurd en aangezien sommige tekenaars niet veel in te brengen hadden, was een protest aan het adres van het machtige Tintin-concern op zijn zachts gezegd onverstandig. En vergis je niet. Het is geen oude koek. Ook moderne uitgaven ontkomen niet aan dergelijke slordigheden. Dat komt aan bod bij een van de volgende Uitglijers. Nu nog wat nabranders.

In de tempel waar Dan Cooper is opgesloten is het pikkedonker. Zowel bij het bezoek van Dan met de ersatzgids 'ik zie geen steek' als bij de volgend bezoeken van anderen is het duidelijk dat het licht niet overhoudt. Er worden dan ook zaklampen gebruikt (bij het plaatje met de bruine broek is er nu ineens weer een helder raam in die duisternis, maar deze Uitglijer terzijde want het levert wel een mooi artistiek beeld op). Cooper wordt dus in het nagenoeg donker overmeesterd. Dat de overmeesteraars elkaar niet de schedel klieven is dus een wonder. Laat staan dat ze Dan zo feilloos weten te vatten. Toppunt is wel dat die duisternis feitelijk later wordt ontkent. Op bladzijde 11, plaatje 4 van de tweede strook waarin Dan in een diepe put zit, zegt de gevangene... 'behalve die flauwe lichtstraal hierboven is het pikkedonker'.

Een lichtstraal uit het donker.

Onzin natuurlijk... de tempel was al donker en dan kan er nooit sprake zijn van een lichtstraal! Misschien dat er een bijna niet te onderscheiden streepje zou zijn, maar absoluut geen lichtstraal. Om het bij de eerste pagina's te laten, anders wordt het te veel van het goede, nog even aandacht voor het Japans. Op het laatste plaatje van bladzijde 7 zegt een van de schurken 'abunaï-jo'. Martin Koster van Vertalingen.nl uit Rotterdam heeft, nadat ik verschillende vertaalsites tevergeefs had geprobeerd, mij het verlossende woord gegeven. Ook al lijkt het er op dat Weinberg zelf al een antwoord gaf door onder dat Japansachtige woord de schurk te laten zeggen 'opgepast'.
Koster mailde mij echter, na opgemerkt te hebben de zaak graag in een context te willen zien, het volgende: ”zegt mijn gevoel dat het antwoord waarschijnlijk is dat het hier een fantasiekreet betreft”. Ach, het hele verhaal is fantasie en heeft een goed scenario, is spannend en sfeervol... ook deze Uitglijer is Weinberg zeker vergeven. Banzai. (HvK)

Hans van Klinken is freelance journalist en leest in zijn vrije tijd graag strips. Op de Incognito blog zal hij (on)regelmatig bijdragen leveren met De Uitglijer (rubriek voor strip-misstappen) en andere stripgerelateerde stukjes.

Eerder publiceerde hij een Uitglijer over Guus Slim, Hergé, Suske en Wiske: De Tartaarse helm, Tintin: Le Sceptre d'Ottokar, Schanulleke (Suske en Wiske), Suske en Wiske: De Tartaarse helm (2), Suske en Wiske: De Ringelingschat, Uitglijers met dubbele betekenissen?, Uitglijer Guus Slim, Een speurtocht naar striptekenaar en scenarist Pizarro en De Uitglijers van Eddy Paape.