Jean 'Moebius' Giraud (1938-2012)

Het was vreemd. Zaterdagmiddag 10 maart was ik op de Stripdagen in Gorinchem aan het praten met Hans Verbeek (zelf striptekenaar en illustrator) over Jean Giraud. De Franse striptekenaar was al langer ziek, ik had op een foto gezien hoe erg zijn gezondheid achteruit was gegaan en we zeiden tegen elkaar dat hij niet lang meer te leven had. Niet wetende dat hij die ochtend in Parijs was overleden, aan de gevolgen van kanker. Hij zou op 8 mei 74 geworden zijn.
De dagen erna is er veel media-aandacht geweest voor Giraud, natuurlijk in Frankrijk maar ook in veel andere landen. In Nederland besteedden De Volkskrant en NRC Handelsblad op 12 maart een hele pagina om deze geniale tekenaar te eren.

Giraud werd in eerste instantie bekend als de tekenaar van de rauwe en baanbrekende westernstrip Blueberry. Ik herinner me de enorme opwinding als jongen van 9 of 10 jaar toen ik in de bibliotheek albums zag liggen met de opstandige (en later vogelvrijverklaarde) luitenant die ik nog niet kende. Samen met de Belgische scenarist Jean-Michel Charlier vormde Giraud een gouden duo. Volgens velen bereikte Giraud al begin jaren zeventig het toppen van zijn kunnen in het Blueberry-tweeluik De Mijn van Prosit en Het Spook van de Goudmijn (in 2011 uitgebracht als luxe editie bij uitgeverij Sherpa). Ongetwijfeld heeft Blueberry ertoe bijgedragen dat ik altijd van het westerngenre ben blijven houden, zowel in strips als films. Na Charlier's dood in 1989 heeft Giraud in z'n eentje nog zes Blueberry albums gemaakt.

Blueberry affiche (uitgave Psychophot, 1971)

Met zijn tekeningen voor Blueberry heeft Giraud het Europese realistische stripgenre (toch zeker voor een flink deel) opnieuw gedefinieerd. Maar wereldfaam kreeg hij als Moebius, het pseudoniem dat hij voor het eerst gebruikte in het Franse satirische blad Hara Kiri, in 1963. In datzelfde jaar ging ook de Blueberry serie van start met Fort Navajo in het Franse stripblad Pilote. Nadat Giraud in 1975 het Blueberry deel Angel Face had voltooid zou hij veel energie stoppen in het maken van sciencefictionstrips, experimenterend met verschillende stijlen. Hij was ook mede-oprichter van het Franse stripblad Métal Hurlant, dat vanaf 1977 in Amerika zou verschijnen als Heavy Metal.
Alejandro Jodorowsky moedigde Moebius aan om te werken vanuit zijn onderbewustzijn. Strips zoals Arzach, Majoor Fataal en De Incal (met Jodorowsky) waren van grote invloed, niet alleen op andere stripmakers maar ook filmregisseurs. Ridley Scott heeft het korte verhaal The Long Tomorrow gebruikt als inspiratie voor decors in zijn film Blade Runner. Moebius heeft ook kostuums en decors ontworpen voor de films Alien, Tron, Willow, The Abyss en The Fifth Element.
Giraud/Moebius heeft in zijn loopbaan, die in 1956 begon met de humoristische cowboystrip Frank et Jérémie in Far West Magazine, ongelofelijk veel getekend. Kijk voor veel onbekend werk op de Franstalige blog mister-jacq.blogspot.com

Hier zijn nog een paar voorbeelden van het tweekoppige genie Giraud/Moebius (klik op alle afbeeldingen voor een groter formaat):

Giraud: schutblad-tekening voor de Franstalige Blueberry albums

Moebius: storyboard-tekening voor de Amerikaanse fantasyfilm Willow (1986)

Moebius: Arzach poster (Masters of comic book art, 1978)