29 april 2018

Striptekenaar Eric Heuvel bekroond met Koninklijke onderscheiding

Heuvel poseert nog wat beduusd met zijn speciale onderscheiding (Foto: Jos van Waterschoot)
Tijdens de jaarlijkse lintjesregen op 26 april werd striptekenaar Eric Heuvel in zijn woonplaats Zaandam benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Het was de eerste keer in ruim twintig jaar dat een inwoner van Zaanstad deze eer ten beurt viel. Voor de orde komen mensen in aanmerking “met bijzondere verdiensten van zeer exceptionele aard voor de samenleving”. Heuvel is bekroond voor zijn educatieve stripalbums die inmiddels een wereldwijd publiek trekken. Hij kreeg de onderscheiding uitgereikt door burgemeester Jan Hamming in de raadzaal van het stadhuis waar  zeven andere inwoners van Zaanstad benoemd werden tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau.
Eric Heuvel staat helemaal link en in het midden burgemeester Jan Hamming van Zaanstad. (Foto: Bart Homburg)
Eric Heuvel (Amsterdam, 25 mei 1960) verwierf nationale en internationale bekendheid met educatieve en historische stripboeken in samenwerking met onder meer de Anne Frank Stichting en het NiNsee waaronder De Ontdekking (over de Tweede Wereldoorlog), De Zoektocht (over de Holocaust) en De Terugkeer (over de Indonesische Onafhankelijkheidsstrijd). Daarnaast tekende hij het eerste stripboek over het Nederlandse slavernijverleden, Quaco.
Volgens Zaanstad “zet hij zo zijn uitzonderlijke artistieke talent in om historisch en cultureel belangrijke thema’s op een indringende en toegankelijke wijze te vertellen aan een groot jeugdig én volwassen publiek, niet alleen in Nederland, maar over de hele wereld.” 
Eric Heuvel signeert bij uitgeverij BD Must tijdens het internationale stripfestival in Angoulême, januari 2017 (Foto: Erwin Suvaal)
Heuvel begon in 1987 met Martin Lodewijk de avonturenreeks January Jones in stripblad Eppo waar hij nog steeds nieuwe verhalen voor maakt. Ook tekende hij de series Bud Broadway, Geheim van de Tijd en Carbeau en publiceert hij momenteel samen met tekstschrijver Jacques Post de strip De Meimoorden in de Stripglossy. In 2012 won hij de Stripschapsprijs voor zijn gehele oeuvre. 
De felicitatie van Peter Leersum, Heuvels hoofdredacteur bij Eppo van 1985-1990 
Met zijn orde voegt Eric Heuvel zich bij zijn stripcollega's Jan Kruis, Martin Lodewijk, Joost Swarte, Jan van Haasteren, Thom Roep en Kees Kousemaker van stripwinkel Lambiek die reeds eerder een Koninklijke Onderscheiding mochten ontvangen. 

28 april 2018

Uitglijer over een Bommeljas

Zelden heb ik Marten Toonder (1912-2005) kunnen betrappen op een Uitglijer. De meeste lezers én makers (!) van strips kijken dan ook over strip-misstappen heen, leert de ervaring. Ik beken dat niet al de door mij gevonden Uitglijers even sterk zijn, maar goed… Incognito Comics voelt het als een behoorlijk lichte plicht om er zo nu en dan één aan te wijzen. Zo ook bij deze Uitglijer van de bovenmeester Toonder.
Het komt voor in het Tom Poes en Heer Bommel verhaal De Hachelbouten dat oorspronkelijk verscheen in 1960 in diverse kranten. Dit verhaal en al de andere krantenstrips van Bommel werden later in de Bezige Bij serie  BB-Literair opgenomen, met steeds drie verhalen per uitgave. De Hachelbouten is te vinden onder de verzameltitel Mijn eigen eenzame weg. De Uitglijer werd gevonden in de 1e druk uit 1979; feitelijk in een herdruk dus want het stond ook zo fout al veel eerder in de krant (1960).

Heer Olivier B. Bommel heeft zich in dit verhaal weer eens prima in de nesten gewerkt. Om het verhaal te laten voor wat het is richten we ons op de scene waarin Bommel, nog onhandiger dan ooit tevoren, de toorn wekt van een herbergier die na veel gehannes Bommels tartan-achtige versierde jas in onderpand neemt. In ruil krijgt hij om zijn naaktheid te bedekken een vod uit de poetsmand toegeworpen, en daarmee moet de heer van stand het doen.
Op het tweede plaatje van pagina 102 is het vod duidelijk te zien; een rafelig kledingstuk zonder enige tekening of design.
Een vertwijfelde Bommel krijgt een vod zonder enige versiering toegeworpen, terwijl links zijn in beslag genomen jas hangt.
Op de volgende pagina, 103 dus, het eerste plaatje, heeft Bommel echter wel een vod aan maar dat is feitelijk zijn oude vertrouwde jas. Pas op de bladzijden erna is de jas weer geheel ontdaan van elke versiering zoals hij die eerder ruw kreeg aangereikt.
Bij de volgende plaatjes en op de volgende pagina is het weer een Bommeljas (Afbeeldingen: © Marten Toonder)
Deze tekeningen werden voor de publicatie in de pockets dus rechtstreeks overgenomen van de krantenpublicaties, want ook daar komt deze omissie in voor. Omdat veel stripverhalen dit soort fouten houden in de opvolgende publicaties, waren we benieuwd of deze Uitglijer lang heeft bestaan.
Stripvorser Rob van Eijck weet te vertellen dat in het later verschenen Verzameld Werk, achterin bij het verhaal, is opgemerkt dat in de Bezige Bij reeks de correctie bij de herdrukken is toegepast. De jas is daar dus ontdaan van enige print. Niet bekend bij mij en Incognito Comics is vanaf wélke uitgave (licht ons in via een e-mail, svp).
Volgens Van Eijck was in 1960 toen dit verhaal het licht zag een periode dat Toonder zich voornamelijk met de tekst bezighield. Zoals Willy Vandersteen controleerde hij wel wat zijn studio had gemaakt maar vermoedelijk was hij al niet meer een bijster oplettende lezertje, om het maar op z’n Toonderiaans te zeggen. De jas-kwestie is hem geheel ontgaan. Ondanks deze Uitglijer is dit een van de Bommelverhalen die qua tekenwerk en tekst onmiskenbaar aan de top van de strippiramide staat en nog voor jaren houdbaar is. Laat dat gezegd zijn, ook al stond er wel eens een een Uitglijer in. En ik moet zeggen dat Toonder daar nauwelijks op te betrappen is. Zo las ik in De dropslaven dat de trouwe Joost 20 jaar in dienst was. Dat verhaal stamt uit 1959. In De verdwenen heer is de lakei maar liefst 30 jaar serviel geweest en dat verhaal komt uit 1968. Niet helemaal correct dus maar zo nipt dat ik er geen Uitglijer van maak. (HvK)

Hans van Klinken is freelance journalist en leest in zijn vrije tijd graag strips. Op de Incognito blog levert hij (on)regelmatig bijdragen met De Uitglijer (rubriek voor strip-misstappen) en andere stripgerelateerde stukjes.

Zijn bijdragen tot nu toe: Guus Slim: Kamerlid PiemelHergéSuske en Wiske: De Tartaarse helmTintin: Le Sceptre d'OttokarSchanulleke (Suske en Wiske)Suske en Wiske: De Tartaarse helm (2)Suske en Wiske: De RingelingschatUitglijers met dubbele betekenissen?Uitglijer Guus Slim: Bomaanslag in de bergenEen speurtocht naar striptekenaar en scenarist PizarroDe Uitglijers van Eddy PaapeDan CooperDe Tartaarse helm (Jeugd Revue)Majesteitelijke UitglijerFournier, Suske en Wiske en Dick BosFoute teksten bij onze wereldvermaarde held (Kuifje)Rik overleeft de kogels (Rik Ringers)Hoe geel is een bruine schoen ? (Ton en Tinneke)Je 1e druk Amoras: misschien geen volledige 1e drukJansen is de naam (Kuifje)Magda van Tilburg en Hergé als geweten van de wereld.

25 april 2018

Eppo 8 - Dick Matena 75 jaar

Op 24 april vierde de veelzijdige stripmaker Dick Matena zijn 75ste verjaardag. In stripblad Eppo nr. 8 wordt dat gevierd met speciaal getekende verjaardagswensen van 22 van zijn stripcollega's. Ik noem bijvoorbeeld Martin Lodewijk, Aloys Oosterwijk, Gerben Valkema, Kim Duchateau, Gerard Leever, Eric Heuvel, Fred de Heij en Paul Teng. De cover is getekend door Mars Gremmen (naast striptekenaar is hij ook een fervent vogelaar) die er iets bijzonders van heeft gemaakt met een sprekende karikatuur van de jarige grootmeester en een collage van zijn stripfiguren Virl, Dandy, Kleine Pier en ook Marten Toonders Bommel, die hij de afgelopen jaren tekende in twee Tom Poes verhalen.
Matena levert zelf een bijdrage met een column voor de serie Het geheugen van de Nederlandse stripwereld waarin hij op 3 pagina's een begin maakt aan het vertellen van zijn levensloop, gelardeerd met foto's uit zijn persoonlijke archief.
Eppo nummer 8 ligt tot 3 mei in de winkels en is ook los te bestellen via de Eppo site.
Losse tekeningen van Mars Gremmen voor zijn Dick Matena cover (gepost op Facebook). 
Saillant detail: sommige stripmakers zagen nog steeds een stevig rokende Matena op hun netvlies en tekenden hem voor Eppo met een sigaret in de hand (Aimée de Jongh en Bruno de Roover) terwijl  de gevierde stripauteur van o.a. De Avonden, Mythen en De Prediker reeds in 2013 is gestopt met roken na zijn hartinfarct (luister naar dit radio interview met Matena uit 2016 t.g.v. zijn stripversie van Turks Fruit).
Bruno de Roover eert de jarige Matena met een ouderwets sigaretje.

13 april 2018

Eppo 7 - De boekenkast van Marc Legendre

Marc Legendre op de Boekenbeurs in Antwerpen, 4 november 2017. (© Foto: Robin Schouten)
In Eppo nr. 7 staat van mij: De boekenkast van... Marc Legendre. Hij is de scenarist van de Suske en Wiske spin-off Amoras die hij samen met tekenaar Charel Cambré (zie ook zijn boekenkast) tot een groot succes heeft gemaakt. Samen maakten de twee Vlamingen ook twee Robbedoes albums en een derde is onderweg. Daar bovenop vernieuwde Legendre met tekenaar Fabio Bono De Rode Ridder serie. Voor de Boekenkast-rubriek koos hij voor vier boeken die belangrijk voor hem waren op een bepaald moment in zijn carrière. Eppo nummer 7 ligt tot 19 april in de winkels en is ook los te bestellen via de Eppo site.
Een deel van zijn boekenkast thuis in El Hierro op de Canarische Eilanden. Een montage met het portret van Legendre hierboven staat in Eppo bij zijn Boekenkast. 
Marc Legendre (1956) debuteerde in de jaren 80 met de gagstrip Biebel in het weekblad Robbedoes onder het pseudoniem Ikke. Tegelijkertijd werkte hij op de redactie van Kuifje om daarna full time strips te gaan maken. In 1990 begon hij met Jan Bosschaert de succesvolle reeks Sam. Na zijn periode als hoofdredacteur van Suske en Wiske Weekblad vertrok hij op wereldreis met een zeiljacht, maar vestigde zich met zijn vrouw op het Canarische eiland Gran Canaria nadat hun boot daar bijna letterlijk was gestrand. Ondertussen verhuisden ze naar het eiland El Hierro. Legendre keert regelmatig terug naar België. In Antwerpen sprak ik afgelopen november met hem op de Boekenbeurs waar hij voor veel fans zijn albums signeerde.
Van tevoren had Legendre een lijst gemaakt met zijn favoriete strips. (© Foto: Robin Schouten, 2017)