Kuifje of eigenlijk zijn creator
Hergé (pseudoniem van Georges Remi, 1907-1983) maakte ook wel eens wat Uitglijers. Ik heb het Hergé Genootschap er ooit eens om gevraagd, maar kreeg helaas nog geen missers toegestuurd.
Eén van de Uitglijers wist ik zelf te selecteren. Jansen en Jansens waren in De schat van Scharlaken Rackham al gevaarlijk bezig. Eén van de detectives wil de apen bang maken omdat die een geweer in handen hadden gekregen, en hoopte door op hen te richten met zijn wandelstok dat de dieren van schrik het wapen zouden laten vallen. Het tegendeel is waar. De dieren echter doen Jansen na. Kuifje heeft natuurlijk gelijk door dat dit niet slim is.
 |
Tot
en met de Kuifje albums met linnen ruggen (1960-1969) is dit blijven bestaan.
|
En inderdaad vliegen hen de kogels om de oren. Maar Kuifje lijkt hier de initiatiefnemer van de domme handeling. Hij is degene die het geluid van een wapen nadoet. Terwijl Jansen hem op zijn blauwe trui spuugt met de opmerking 'Ongelukkige, laat dat!' Een kind kan de verwisseling zien, alleen Casterman niet. Zo'n fout is meer dan storend en getuigt feitelijk niet van veel klantvriendelijkheid om tot de papieren ruggen aan toe deze Uitglijer te laten staan. De tekst, en nu ga ik doceren, in een strip is van belang ter versterking van het plaatje. Hier is het tegendeel aan de orde en het is dus juist een storende factor.
De kracht van het woord wordt geïllustreerd aan de hand van de volgende scene die tevens een andere Uitglijer inhoudt. In de oorspronkelijk uitgave van 'De schat' in het Nederlands, waar ook bovenstaande scene te vinden is, zijn weer de tweeling de hoofdrolspelers (De schat van Scharlaken Rackham, blz. 15 van de 1e druk uit 1944, A62-I). Ze verslikken zich in hun pruim. De oorspronkelijke tekst is zeer passend en helemaal des Hergé’s ! Het geeft de voorstelling extra dimensie. Deze tekst stond eveneens in de oudere hardcover A56-II.
 |
Met
een mooie sluitende tekst ingegeven door een gruwel.
|
Nu kreeg ik een bladzijde onder ogen van een digitale versie die illegaal blijkt te zijn. En ik moet zeggen... het ziet er allemaal verzorgd uit, zij het dat de kleuren toch weer niet zo mooi zijn als de oude gedrukte versie in hardcover en de softe linnen ruggen. Ook de facsimile's missen dat mooie oude, maar dit terzijde. Erger is dat men de tekst heeft aangepast. En niet zo zuinig ook. Als je Jansen en Jansens als karakters gewend bent zie je twee wat dommige mannen die aan elkaar geklonken zijn als een eeneiige tweeling, en blunder op blunder stapelen waar zij elkaar steeds ook in versterken. Zij zijn echter in hun levenswandel onberispelijk. Zo is ook hun taalgebruik verzorgd, ook al herhaalt de een wel eens de tekst van een ander en verhaspelt dat... 'u gekscheert' (wat een heerlijk archaïsch Hergé-woord) wordt dan beaamd met een 'u scheert zich gek'... een leuke toevoeging aan een scene. Met het belang van de tekst wordt in elk geval in de modern taligheid geen rekening mee gehouden, zo blijkt.
 |
Shit
? Ik ook ?
|
Ik kan dit nauwelijks aanzien... wat een afgang. Dat Jansen 'shit' zegt is hemeltergend en pást niet in het oeuvre. Voor een fan is dit reden De Weduwe en haar partner, ofwel Moulinsart op te wekken om eens flink in te grijpen. De tekst is ondubbelzinnig gemutileerd, om het maar eens zo te zeggen. Ook de reactie van Jansens is gewoon veel minder ! 'Eveneens' is blijkbaar overbodig. Nu verwordt de man in een soort schamel gestotter. Geen Uitglijer van Hergé of Casterman, maar van die illegale producenten.
Hergé zou zich in zijn graf omdraaien als hij het had gelezen. Nu heb ik de huidige versie er eens bijgehaald. En daar heeft men er 'Sapristi' van gemaakt. 'Verdorie' zoals in de eerste versie is dan toch een stuk moderner, maar wees eerlijk; Sapristi is dan ver te verkiezen boven de verschraling die dreigt binnen het digitale oeuvre. (HvK)
Hans van Klinken is freelance journalist en leest in zijn vrije tijd graag strips. Op de Incognito blog levert hij (on)regelmatig bijdragen met De Uitglijer (rubriek voor strip-misstappen) en andere stripgerelateerde stukjes.
Eerder publiceerde hij een Uitglijer over Guus Slim, Hergé, Suske en Wiske: De Tartaarse helm, Tintin: Le Sceptre d'Ottokar, Schanulleke (Suske en Wiske), Suske en Wiske: De Tartaarse helm (2), Suske en Wiske: De Ringelingschat, Uitglijers met dubbele betekenissen?, Uitglijer Guus Slim, Een speurtocht naar striptekenaar en scenarist Pizarro, De Uitglijers van Eddy Paape, Dan Cooper, De Tartaarse helm (Jeugd Revue), Majesteitelijke Uitglijer en Fournier, Suske en Wiske en Dick Bos
