In Memoriam: Chris Berg (1969-2024) - Deel 2

 

Chris Berg met zijn zoon Kai in Chicago, maart 2024.

Het tweede deel van mijn In Memoriam voor Chris Berg, striptekenaar, illustrator en schilder die op 29 juli 2024 overleed in Rotterdam aan de gevolgen van kanker, kort na zijn 55ste verjaardag. Chris was vanaf 1993 een van de dragende tekenaars van mijn stripblad Incognito, tot eind 1997 toen hij vertrok naar Amerika. Vanaf 2012 onderhielden we contact via Facebook en we bleven bevriend.  

Hij werd geboren als Christian Berg op 19 juli 1969 in Rochester, New York als zoon van een een Duitse privédetective, die zoals hij pas veel later leerde, eigenlijk zijn stiefvader was. Op vierjarige leeftijd emigreerde hij met zijn Nederlandse moeder en zus naar Nederland en groeide op in Alkmaar.

Chris Berg (l) met zijn oudere halfbroer.

Uit Wie is... Chris Berg (da's moeilijk) uit Incognito #4, juni 1994, grotendeels door Chris zelf geschreven: 'Tekenen deed hem geen flikker, totdat hij harkpoppetjes leerde tekenen op de grafische afdeling van de LTS. Deze harkpoppetjestechniek was al op een redelijk niveau ontwikkeld, toen hij na een jaar op de Academie voor Beeldende Kunsten in Kampen overstapte naar de Rotterdamse Kunstacademie (tegenwoordig bekend als de Willem de Kooning Academie).' Vanaf 1991 studeerde hij daar illustratie. Tot zijn medestudenten behoorden de toekomstige striptekenaars Luuk Bode, Michiel de Jong en Milan Hulsing, evenals stripinkleurster Marloes Dekkers. Hij verkeerde in goed gezelschap. 

Zelfportret, uit Incognito nr. 4 (juni 1994)

Half  '93 startte hij samen met vriend en klankbord Bram Spits de studio Pinnoccio Revival Centre, waar strips uitrolden als het Sint verhaal voor Incognito #2 (dec. 1993). Chris hield er altijd wel van om met anderen samen te werken aan strips en projecten, vooral wat betreft het schrijven van teksten en dialogen. Met Luuk Bode opereerde hij als cartoon-duo onder de naam 'Terror Twins'. En met vriend en schrijver Erwin Hofstede voltooide hij in 1994 het eerste deel van J. Nowee's 'Arendsoog en Witte Veder' striptrilogie. 

Chris Berg met zijn Arendsoog stripstroken (ca. 1994)

In 1995 tekende hij, afgestudeerd en al, op scenario van Pieter van Oudheusden (1957-2013) het twaalfpagina stripverhaal Vade retro, over een kunstschilder die langzaam zijn verstand verliest. De bedoeling was dat Chris en Pieter een reeks psychologische verhalen zouden maken over schilders, maar het zou bij dit ene duistere verhaal blijven, dat pas een jaar later in Zone 5300 #9 (sept. 1996) werd geplaatst. Dit jaar vertelde Chris me dat toen ook de invloed van studiegenoot Milan Hulsing was doorgesijpeld in dit verhaal. Uit Wie is... Chris Berg (da's moeilijk), juni '94: 'Tekenaars als Wrightson, Liberatore, Crumb en Pontiac waardeert hij zeer, omdat deze 'qua techniek in kleur en in zwart-wit uitmuntend bezig zijn'. 

Cover Zone 5300 #9 (sept. '96) met aankondiging Vade retro.

Pagina 12 van Vade retro.

In een interview voor stripinformatieblad Zozolala nr. 82 (aug./sept. 1995) met Toon Dohmen en Karin van Wylick zei hij over Vade retro: “Ik ben er heel erg tevreden over. Je ziet eraan dat mijn stijl zich ontwikkelde in de tijd dat ik aan het verhaal bezig was. Over de laatste pagina ben ik het meest tevreden. Misschien dat ik het volgende verhaal weer totaal anders teken. Ik ben gewoon continue aan het zoeken. Dat weet Pieter en dat kan ook.” Hij besluit het interview met: “Ik ben in de eerste plaats visueel geil. Uiteindelijk wil ik ook heet worden van mijn eigen werk.”

Harry the Intergalactic Milkman (Incognito nr. 11, okt. 1997)

Chris tekende in zijn laatste jaren voordat hij naar Amerika vertrok nog diverse korte strips voor bladen als Pré zoals de strip 'Gerrit Jan en de marine' (aug. 1996) en voor Toekomst Magazine (1997) en ook illustraties voor Revue. In mijn stripblad Incognito publiceerde ik van 1994-1997 zijn gagstrip Harry the Intergalactic Milkman, en in 1997 zijn paginabijdrage voor Incognito's kettingstrip Het lieve leven dat hij het jaar ervoor had getekend. Een van de beste afleveringen van de strip, heerlijk over the top, extravagant en een grafisch hoogstandje uit het oeuvre van Chris. 

Het lieve leven afl. 22 (Incognito nr. 11, okt. 1997)

Maar uit telefoongesprekken uit die tijd wist ik dat hij niet tevreden was over zijn bestaan. Nederland was te klein voor hem geworden. Dit vertelde hij nog eens in een lang interview dat ik met Chris deed voor Zone 5300 #100 (winter 2012-2013) en dat ik had samengesteld uit intensief mailcontact met Chris. In december 1997 vertrok hij naar Chicago om daar een kunstenaarsbestaan te gaan leiden. Ik was erbij op zijn afscheidsfeest in Rotterdam. Niemand wist toen nog uiteraard of hij zou terugkeren naar Nederland. Via Luuk Bode sijpelde er nog wel nieuw werk door van Chris, en ik kreeg kopieën van zijn lange stripverhaal '3' , met een Hitchcock-achtige sfeer, dat hij in 1998 tekende in Chicago. Fantastisch werk dat nog nooit is gepubliceerd. 

Chris Berg in Chicago. (Foto: Bruce Sewik)

Na december 1997 hoorde ik helemaal niets meer van Chris, totdat ik begin 2012, out of the blue, een vriendschapsverzoek van hem ontving. Hij had na jarenlang het uitgesteld te hebben, een Facebook account aangemaakt, en ik was blijkbaar de eerste persoon die hij benaderde, wat me erg verbaasde. Maar toen herinnerde ik me ook weer die periode uit 1994 toen we wekenlang iedere dag met elkaar telefoneerde en we diepgaande onderwerpen aansneden. Ik denk dat hij zich bij mij 'veilig' voelde. "You and I are the same" had hij eens gezegd in een chat. Met zijn Rotterdamse vrienden had hij een iets ander, lichter contact gehad. Al liet hij heus wel af en toe iets los over zijn traumatische jeugd, maar altijd op de meest onverwachte momenten, waardoor Luuk, Michiel en zijn andere vrienden er geen chocola van konden maken. Daar kwam bij dat Chris wel van een geintje hield. Meende hij het nou of niet?

Button Harry the Intergalactic Milkman (Stripdagen 1996 in Breda)

Wat me vooral nog van die gesprekken uit de jaren 90 is bijgebleven is zijn vergevingsgezindheid. Hoewel hij zeer slecht was behandeld door zijn familie, wilde hij niet boos op hun blijven. Dat was de boodschap. Hij had nieuwe mensen ontmoet waarmee hij het goed kon vinden, nieuwe vrienden, en dat was hem veel meer waard dan blijven hangen in nare herinneringen van vroeger. Toch werden die, helaas, nog steeds opgerakeld, ook in zijn laatste jaren via het contact met zijn familie. Chris had nog altijd veel problemen, zo besefte ik in 2013 toen hij via een chatbericht de noodklok had geluid. Ik zal hier verder niet op ingaan. Gelukkig ging het daarna toch weer beter met hem. Zijn veerkracht was groot, en hij kon veel kwijt in zijn schilder -en illustratiewerk. In Chicago was hij dan ook een legend.

Luuk Bode en Chris Berg in Rotterdam, 25 mei 2015 (Foto: Robin Schouten)

In 2014 werd zijn zoon Kai geboren, en dat deed me erg veel plezier. Zijn vriendin Tara Fallon was de moeder. Een jaar later keerde hij weer even terug naar Nederland, en in Rotterdam vond een reünie plaats met Luuk, Michiel en Bram Spits, waar ik ook bij was. Chris wilde daarna nog naar Amsterdam en ik ging mee, samen met Tara en Kai. In Amsterdam maakte ik kopieën van zijn lange stripverhaal It was God's own fault, the snake was semi OK dat hij later weer heeft hertekend. Waarschijnlijk zal deze strip nog wel eens gepubliceerd gaan worden. Ook heeft Chris, zo had ik begrepen, een lang verhaal getekend van Harry the Intergalactic Milkman dat nog moet verschijnen. 

It was God's own fault, the snake was semi OK - pagina 21

Begin april 2024 keerde Chris weer terug naar Nederland om zich, zo bleek later, te laten behandelen voor een zeldzame vorm van peniskanker, die al uitgezaaid was. Ik heb Chris helaas niet meer gezien, wel hebben we elkaar nog twee keer gesproken in juni. Het eerste gesprek duurde 45 minuten, dat ik eigenlijk had moeten opnemen omdat hij zoveel informatie gaf dat ik er een artikel van had kunnen maken. De bedoeling was dat ik hem nog 'echt' zou gaan interviewen, dat was mijn eigen voorstel, en hij ging meteen akkoord. "Maar dan ga ik je ook echt alles vertellen, Robin", zei hij. Door persoonlijke omstandigheden lukte het me niet om nog eens met Chris af te spreken. Iets wat me nog altijd spijt.

Birthday cake tekening, 19 juli 2024. Een van zijn laatste werkjes.

Na zijn 55ste verjaardag op 19 juli jl. ging het helaas zeer snel slechter met hem. Via Luuk Bode vernam ik op 29 juli dat hij die ochtend was overleden. Een vriend en groot artiest was heengegaan. Het blad Zone 5300, waarvoor Chris de cover had gemaakt voor het eerste nummer in 1994, zal in haar volgende nummer veel aandacht geven aan zijn werk. Ik hou je hier uiteraard van op de hoogte. Verwacht nog meer werk van Chris in de toekomst, ook op deze blog. Het is nog niet gedaan.  (RS)

Lees hier deel 1 van mijn In Memoriam voor Chris Berg.