Stripdagen Haarlem in de Koepel - 24 & 25 mei 2025

 

De Koepel, de voormalige gevangenis in Haarlem is komend weekend 24 en 25 mei de locatie voor een speciale editie van de Stripdagen Haarlem. Daar wordt een stripbeurs gehouden met standhouders zoals Het Stripschap en Stichting Beeldverhaal Nederland, stripuitgevers zoals Sherpa, Concerto Books, Scratch en Personalia (StripGlossy) en uiteraard ook met vele signerende tekenaars. Het thema van deze speciale editie is: 80 jaar vrijheid in beeld(verhaal). 

Ook is er in de Koepel (Koepelplein 1, 2031 WL Haarlem) een podiumprogramma waarbij je het volgende kunt verwachten. 

Roelof Wijtsma - Cover StripGlossy nr. 33, 2025

Zaterdag 24 mei wordt een dag vol inspirerende gesprekken en boeiende lezingen. Prof. Dr. Kees Ribbens opent met een lezing over oorlog in strips, gevolgd door Tobi Dahmen die het ontroerende 'Moederliefde' van Simon Gronowski voordraagt. 

In een panelgesprek bespreken Melanie Kranenburg, Tobi Dahmen en Milan Hulsing hun bijdrage aan 'Het onvoorstelbare verbeeld', een stripboek met tien verhalen over de Holocaust, waarna Sigge Stegeman (van 12:00 – 12:50) in gesprek gaat met Milan Hulsing over zijn nieuwste graphic novel 'Voetsporen' (zie ook Milan Hulsing - Voetsporen expositie in Delft).

Erik de Graaf in het Mondriaanhuis (Foto: Mike Bink)

Erik de Graaf vertelt over zijn graphic novel Mondriaan - Een betere wereld, en Stripmaker des Vaderlands Jan Vriends laat zien hoe hij zijn graphic novel 'De kosmonaut' van idee tot publicatie bracht. De dag sluit af met de lancering van de honkbalstrip 'Camille en Nathan slaan hun slag' en een babyborrel voor het boek 'De allerbeste baby aller tijden' van Bob op 't Land. 

Op zondag 25 mei neemt Tobi Dahmen ons mee in de familiesaga van zijn graphic novel 'Columbusstraße' zie deze link, gevolgd door Eric Hercules die vertelt over de Georgische opstand op Texel. Dit verhaal werd krachtig verbeeld in het nieuwe stripalbum 'Oorlog op Texel - De opstand der Georgiërs' van Fred de Heij en Eric Hercules. Deze strip wordt ook als lesmateriaal gebruikt op basisscholen in Texel, zie deze link. 

Daarna duikt de Belgische tekenaar Wide Vercnocke samen met schrijver Jeroen Vullings in zijn album 'Drieman', waarin hij het collaboratieverleden van zijn grootvader onderzoekt. Gemma Plum geeft een lezing over haar graphic novel 'The Great Marc Evers', en Joris Vermassen vertelt over zijn ontroerende graphic novel 'Soldaat-Hovenier'. 

Ook staat er nog een gesprek tussen Daan Jippes en Charel Cambré over Robbedoes op stapel. Zeker de moeite waard, temeer omdat Jippes een Robbedoes album gaat tekenen (zie het Stripspeciaalzaak-bericht Daan Jippes krijgt eindelijk zijn Robbedoes-kans). De dag eindigt met Wide Vercnockes performance Lieslaarsman! – een eigenzinnige mix van muziek en stripkunst.

Milan Hulsing - Illustratie voor openluchtexpo 'Tachtig Jaar Vrijheid'

Daarbij zijn er tijdens de Stripdagen Haarlem verschillende tentoonstellingen te bezichtigen (die soms ook doorlopen na de Stripdagen), waaronder de openluchtexpo 'Tachtig Jaar Vrijheid' met speciaal gemaakt werk van onder andere Joost Swarte, Milan Hulsing, Victor Meijer, Melanie Kranenburg en Michiel Offerman. 

Deze tekeningen zijn tevens te koop in een portfolio (zie deze link) in een beperkte oplage van 75 exemplaren bij de infostand van Stichting Beeldverhaal Nederland in de Koepel. De buitenexpo zelf is nog tot en met 16 juni te bewonderen op verschillende locaties in Haarlem. 

Kijk voor een uitgebreider overzicht op: www.stripdagenhaarlem.nl/Programma.html  

Eppo 10 - De boekenkast van Erik de Graaf

Erik de Graaf thuis in Vlaardingen, 11 feb. 2022 (Foto: Robin Schouten)

In Eppo nr. 10, 2022 staat van mij De boekenkast van... Erik de Graaf (1961). Hij is de auteur van het oorlogsverhaal Scherven en Littekens dat in 2020 bij uitgeverij Dupuis verscheen en ook vertaald is in het Frans. Eerder was zijn werk al uitgebracht in Canada door Drawn & Quarterly en bij Oog & Blik verscheen in 2005 zijn omnibus Verzamelde herinneringen. In 2011 was hij een van de genodigden, samen met door hem bewonderde stripmakers als Serge Clerc, François Avril en Charles Berberian op het festival 'Les Rencontres Chaland' ter ere van Yves Chaland.

Lees over De Graaf's favoriete stripboeken in Eppo nummer 10 dat los te bestellen is via deze link. Eppo stripblad ligt sinds enkele maanden niet meer in de winkels, maar is dus nog wel los te verkrijgen op de Eppo site, en uiteraard via een abonnement. 

Eppo nr. 10, 2022 met Cocco Bill cover van Luca Salvagno.

Erik de Graaf - Tekeningen voor Matthijs Gaat Door

Stripauteur en grafisch vormgever Erik de Graaf maakte tekeningen voor het tv-programma Matthijs Gaat Door die bij het chanson Manu werden getoond en live uitgevoerd door Racoon. 

De Graaf: "De oudejaarsuitzending van ‘Matthijs gaat door’ was eigenlijk een soort finale van de serie programma’s Chansons die Matthijs van Nieuwkerk samen met Rob Kemps (van de Snollebollekes) heeft gemaakt. Naast artiesten zouden er mensen aanwezig zijn in de studio die een brief hadden geschreven n.a.v. het succesvolle programma Chansons. Een briefschrijver had, net als Rob Kemps, zijn zoon Manu genoemd. Naar het chanson van de Franse zanger Renaud (in Nederland niet bekend, maar in Frankrijk heel groot), de grote favoriet van Rob Kemps.

Speciaal voor deze uitzending werd het lied vertaald in het Nederlands door Ivo de Wijs -niet de minste- en zou vertolkt worden door de Racoon.Mij werd gevraagd of ik het nummer visueel wilde ‘aankleden’ met een zestal illustraties. Op basis van een eerste vertaling en informatie van een Franse vriendin van ons heb ik schetsen gemaakt en daar waren Matthijs en zijn team erg enthousiast over.

Het chanson gaat over een stoere gast die aan de kant is gezet door zijn vriendin. Terwijl ‘zijn tranen in zijn glas bier vallen’ spreekt (zingt) een van zijn vrienden hem toe. Uiteindelijk alles geïnkt en ingekleurd, kleine animaties zijn gemaakt door de designer van het team. Ik ben bij de opnames geweest en heb kennis gemaakt met Matthijs van Nieuwkerk. Hij was erg blij met de illustraties! Wellicht volgt er meer, maar dat weet je bij televisie maar nooit.

Tot slot: ik ben Aimée de Jongh erg dankbaar. De redacteur van het programma had haar gevraagd of ze iemand kende die in de stijl die ik hanteer tekende, toen heeft ze mijn naam genoemd!" (RS)

Erik de Graaf - Expositie Scherven & Littekens in Loenen (t/m 3 sept)

De Nederlandse stripauteur Erik de Graaf heeft sinds 9 juli een expositie van zijn striptweeluik Scherven/Littekens (dat in 2020 bij Dupuis verscheen en vertelt over de impact van de oorlog op het alledaagse leven in Nederland) in de kapel op Nationaal Ereveld Loenen, op de Veluwe.

De Graaf: 'Op het ereveld liggen bijna 4000 Nederlandse oorlogsslachtoffers begraven, elk met een eigen verhaal. Een mooie parallel lijkt me en een prachtige en eervolle plek om te mogen exposeren.' 

De expositie is te zien tot en met 3 september 2021 en is dagelijks te bezoeken tussen 09.00 en 17.00 uur op het ereveld. Info: www.oorlogsgravenstichting.nl/nationaal-ereveld-loenen

Vorig jaar verscheen deze recensie van Scherven/Littekens op de 9e Kunst site; 'Een verstild portret van gewone mensen in een ongewone tijd.'

Erik de Graaf - Expositie Scherven & Littekens

Van 2 tot en met 11 oktober exposeert Erik de Graaf in Kunstplatform 37PK te Haarlem. De expositie is onderdeel van het 1e Stripweekend Haarlem. Er zijn onder andere affiches, portretten, schetsen, pagina’s, documenten en foto’s te zien die te maken hebben met zijn striptweeluik Scherven en Littekens dat eerder dit jaar verscheen bij Dupuis.

Op 2, 3, 4 en 10 oktober is De Graaf in elk geval aanwezig. Hij vertelt dan wat meer over hetgeen er geëxposeerd wordt en de achtergrond van zijn verhaal: over de vriendschap tussen twee gewone mensen tijdens en na de Tweede Wereldoorlog, deels gebaseerd op verhalen van zijn oma. 

Op die dagen zal hij ook, tussen 15.00 en 16.00 uur, zijn boeken signeren.

37PK is open op donderdag en vrijdag van 13.00-17.00 uur en op zaterdag en zondag van 12.00-17.00 uur.
Vanwege de corona-maatregelen mogen maximaal 15 mensen tegelijk in 37PK. Wil je komen, meldt je hier even aan. 

Kunstplatform 37PK, Groot Heiligland 37, 2011 EP Haarlem.

Kijk voor actuele informatie op www.37pk.nl of op de Facebookpagina van 37PK óf op de Facebookpagina van Erik de Graaf. 

Stripweekend Haarlem 2020 - 2 t/m 4 oktober

Illustratie: Erik de Graaf

In het weekend van 2 t/m 4 oktober 2020 organiseert Stripdagen Haarlem een mini-editie van het bekende stripfestival, dat eigenlijk in juni dit jaar zou plaatshebben maar is uitgesteld naar 2021 vanwege de coronapandemie. Stripweekend Haarlem 2020 is gewijd aan de onderdelen in de programmering die specifiek zijn verbonden aan dit jaar, zoals 75 jaar bevrijding en het 775-jarige bestaan van Haarlem. De andere onderdelen van de oorspronkelijke programmering, zoals het hoofdthema Wereldbouwers, de beurzen en andere activiteiten blijven op de rol voor volgend jaar.

Programmering Stripweekend Haarlem 2020: De Tweede Wereldoorlog in strips

In Platform voor Kunsten 37PK (Groot Heiligland 37, 2011 EP Haarlem) is van 2 t/m 11 oktober een tentoonstelling te zien van de graphic novels Scherven en Littekens van Erik de Graaf, waarin hij vertelt over de vriendschap tussen twee gewone mensen tijdens en na de Tweede Wereldoorlog, deels gebaseerd op verhalen van zijn oma.

Van 2 t/m 4 oktober vindt het Graphic Novel Weekend plaats in het voormalige Slachthuis (Oorkondelaan 3, 2033 MN Haarlem). Tekenaars, illustratoren, schrijvers en vertegenwoordigers van andere kunstdisciplines werken samen om in een spannend experiment tot een mooi verhaal over de Spaarnestad te komen. Zij krijgen daarbij steun van de stadsarcheoloog van Haarlem. Het resultaat wordt op de 775e verjaardag van Haarlem aangeboden aan de burgemeester. Aanmelden kan tot woensdag 30 september via deze link. Bezoekers zijn welkom om een kijkje te nemen tijdens het maken.

Op vrijdagmiddag 2 oktober (14.30 - 15.30) reflecteert scheidend Stripmaker des Vaderlands  Margreet de Heer in de Bibliotheek Haarlem (Gasthuisstraat 32, 2011 XP Haarlem) op de afgelopen drie jaar waarin zij de Nederlandse stripwereld heeft vertegenwoordigd en het medium strip in de volle breedte heeft laten zien. Daarna wordt de nieuwe Stripmaker des Vaderlands geïntroduceerd. 

Om 16.00 uur wordt vervolgens de P. Hans Frankfurther Prijs 2020 uitgereikt aan Bas Schuddeboom en Kjell Knudde van Comiclopedia.

Op 4 oktober is er in het Patronaat (Zijlsingel 2, 2013 DN Haarlem) van 14-18 uur het congres 'De Tweede Wereldoorlog in strips'. Onder leiding van Kees Ribbens (NIOD) en Rik Spanjers (Universiteit van Utrecht) gaan een aantal stripauteurs onder meer dieper in op hoe zij de Tweede Wereldoorlog in beeld hebben gebracht. Aanwezig zijn Erik de Graaf, Aimée de Jongh, Peter van Dongen, Marga Altena en Brian Elstak. De aanwezige auteurs zullen hun werk na afloop signeren. Voor kaartjes klik hier.

Cover: Peter van Dongen

Ter gelegenheid van dit congres brengt Stripweekend Haarlem in samenwerking met Erik de Graaf het magazine Bevrijd! uit, met onder meer bijdragen van en interviews met Peter van Dongen (die ook de cover tekende), Emile Bravo, Aimée de Jongh, Eric Heuvel, Marga Altena en Brian Elstak, en Erik de Graaf zelf. Het voorwoord is geschreven door Adriaan van Dis. Het magazine kost € 5,00 en zal tijdens het Stripweekend Haarlem maar ook in de betere (strip)winkel te verkrijgen zijn.

Voor het congres 'De Tweede Wereldoorlog in strips' in het Patronaat zijn de volgende kaartjes te koop: een toegangsbewijs zonder exemplaar van Bevrijd! kost € 5,-, een toegangsbewijs mét exemplaar van Bevrijd! kost € 7,50, en speciaal voor verzamelaars is er een toegangsbewijs met exemplaar van Bevrijd! en een collectie prenten van diverse tekenaars verkrijgbaar voor € 15,-.

In verband met corona zullen diverse evenementen van Stripweekend Haarlem ook live worden uitgezonden via onder andere de Facebook-pagina van Stripdagen Haarlem.

Logo: Luuk Bode

Zaterdag 8 oktober: Cross Comix Rotterdam

Cross Comix is een nieuw Rotterdams festival dat 8 oktober 2016 in de Rotterdamse Schouwbrug zijn première heeft. Die dag is ‘de plek’ waar schetsen van Hanco Kolk op muziek van Spinvis van het papier rollen, tekeningen van Jan Rothuizen het verhaal vertellen van een Syrisch vluchtelingenkamp, illustraties van Aimée de Jongh en Guido van Driel hun weg vinden naar het grote doek en ook uit België Brecht Evens aanwezig zal zijn om te vertellen over zijn werk en te simultaan tekenen. Het festivalprogramma met ook o.a. Kamagurka kun je bekijken via deze link.

In diverse programma’s toont Cross Comix de ontmoeting tussen het beeldverhaal en de andere kunsten. Initiatiefnemers zijn de stripmakers Hanco Kolk, Erik de Graaf en Robert van der Kroft. Laatstgenoemde werd op 4 oktober over het Cross Comix festival geïnterviewd door Radio Rijnmond, je kunt het hier terug beluisteren.

Aanvang van het programma is vanaf 12.30 uur in de Hal van de Rotterdamse Schouwburg. Info: www.crosscomix.nl en op Facebook: www.facebook.com/crosscomix

Reclame voor het Cross Comix festival: Robert van der Kroft tekent op winkelruiten op de Rotterdamse Lijnbaan.

Erik de Graaf - Marten Toonder prenten

Voor de Marten Toonder tentoonstelling Een dubbel denkraam in het Letterkundig Museum heeft striptekenaar en illustrator Erik de Graaf (Herinneringen-trilogie, Scherven) de levensgeschiedenis van de Heer Bommel en Tom Poes-tekenaar uitgebeeld in 6 kleurrijke illustraties (klik op de afbeeldingen voor een groter formaat).

 "Toonder was een man met twee gezichten: schrijver en tekenaar, zakenman en artiest, kluizenaar en acteur, realist en magiër. Het museum heeft mij gevraagd om het 'dubbel denkraam' te verbeelden in 6 illustraties over de belangrijkste thema's uit Toonders leven: zijn jeugd in Rotterdam, de Toonder Studio's in de Tweede Wereldoorlog, zijn taalvernieuwing, maatschappijkritiek, de Bommelsaga en leven in Ierland. Ik heb in elke tekening een binnen- en buitenwereld gecreëerd waarin een zeker contrast zit. De gesuggereerde ruimte laat zich tevens zien als een opengeslagen boek. De platen hebben een prominente plaats gekregen in de tentoonstelling en zijn geprint op 100 x 70 cm in de lenticulaire techniek, waardoor een magisch effect ontstaat: details veranderen wanneer je langs de illustraties loopt (denk maar aan de oude 3-d kaarten)." Het museum heeft van de illustraties een mooi boekje gepubliceerd, waarin de vensters naar de buitenwereld zijn uitgestanst. Het is verkrijgbaar in de museumwinkel of bij Erik de Graaf per e-mail en kost € 7,50.

Tevens kunnen de illustraties bij Erik de Graaf worden besteld als Piëzografie (70 x 50 cm), genummerd en gesigneerd, zie ook: www.erikdegraafcomics.blogspot.nl.

De Marten Toonder tentoonstelling Een dubbel denkraam werd op 11 oktober 2012 geopend in het Letterkundig Museum in Den Haag en is daar te bezichtigen tot en met 31 januari 2013.