Chris Berg & art friends in Chicago

 

Chicago, ca. 1998-1999

Chris Berg (links) met vrienden bij het kunstenaarscollectief Flat Iron Arts Building, Wicker Park in Chicago, waar hij woonde van december 1997 tot en met maart 2024. Hij overleed op 29 juli in Rotterdam aan de gevolgen van kanker. 

Chris publiceerde deze foto op 17 juni '24 op zijn Facebook-pagina met deze tekst: "Me, Christy Merry and Alex Stone (RIP buddy). I often try to explain the Wicker Park golden years to family and friends in Holland, we rolled into that amazing around the coyote art scene. The right time, right place. Aaaamazing group of artists I’ve met."

Deel 2 van mijn In Memoriam voor Chris Berg volgt zeer spoedig. 

In Memoriam: Chris Berg (1969-2024) - Deel 1

 

Dr. Oscar Roberto Brouwer ontvangt van Chris een van zijn schilderijen bij het Antoni van Leeuwenhoek in Amsterdam, 16 juli 2024.

Het overlijden van Incognito-tekenaar Chris Berg op 29 juli jl. (zie dit bericht) heeft me diep aangegrepen. Het was half juni dat hij op Facebook uitleg gaf over zijn situatie. Begin april was hij onverwachts teruggekomen uit Chicago (waar hij sinds 1998 had gewoond) om zich in Nederland te laten behandelen voor een zeldzame vorm van kanker. Helaas was het al uitgezaaid. Kort na dat shockerende bericht had ik een lang telefoongesprek met hem gevoerd. Zijn levensverwachting was nog een paar maanden. Toch hield hij zich buitengewoon kranig en hij had weer volop contact met zijn ‘oude’ Rotterdamse vrienden, onder andere zijn studiegenoten van de kunstacademie (tegenwoordig Willem de Kooning Academie). Dat ze elkaar bijna tien jaar niet hadden gezien maakte niets uit. 

Michiel de Jong, Chris, Bram Spits en Luuk Bode in Alkmaar, 5 mei 2024.

Zijn daaropvolgende berichten gaven een inkijkje in zijn dagelijkse leven en vooral het lijden ervan, al hield hij zich buitengewoon sterk. Ik vond het mensonterend en had erg met hem te doen. Op persoonlijk vlak voelde ik me altijd sterk verbonden met Chris. Dat had zeker ook met onze familieachtergronden te maken, die schrikbarend veel overeenkomsten kende. Chris liet daar in de jaren 90 slechts sporadisch iets over los, en altijd op de meest onverwachte momenten. 

Ik kende Chris vanaf de eerste Incognito dagen in 1993 toen die zomer Incognito nummer 0 was verschenen tijdens het Stripfestijn in Dordrecht. Het was Michiel de Jong die Chris aan mij had voorgesteld, zo wist hij zich nog te herinneren afgelopen juni. Na onze kennismaking in Dordrecht stuurde hij me kopieën van zijn stripwerk, dat erg divers was, met een handgeschreven brief die opende met: ‘Niet al het werk wat ik je opstuur is recent, “so bare with me for a moment.”

Titelpagina van de oerversie van The Fridge (1993)

Hij stuurde twee stroken die hij rond een striptentoonstelling van Marten Toonder had gemaakt, een episode uit een langer verhaal van twee jaar ervoor, ‘Czoylarkral’ met veel kettingzaaggeweld, een pagina over The Gee’s, en een inleidingspagina van The Fridge, een verhaal dat hij het jaar ervoor met een paar vrienden voor de lol had gemaakt (‘zit voornamelijk slecht werk tussen’ schreef hij erbij). The Fridge zou ook de titel worden van zijn stripblad, een hobby-project met o.a. Michiel de Jong, Milan Hulsing en Luuk Bode. Toen ik Chris leerde was hij net bezig om zijn werk te publiceren, onder andere in het stripblad P.O.S.S.E. (TV Nomaden special) met een spraakmakende cover. 

“Ik voelde me wel connected tot je blad” zei Chris toen ik hem in juni vertelde hoezeer ik altijd zijn bijdragen aan Incognito waardeerde, en zijn tomeloze inzet op stripbeurzen en festivals. Chris was erbij op de Stripdagen 1993 in Breda toen we daar (op 16 en 17 oktober in het Turfschip) het eerste Incognito nummer presenteerden, al stond hij nog niet in het blad. Hij maakte geinige tekeningetjes voor nieuwsgierige bezoekers die zich afvroegen wat Incognito voor blad was, en wie die vrolijk-baldadige tekenaars waren, aangestoken door Chris. Hij hield van de interactie met het publiek en maakte continue grapjes. Ook kon hij het meteen goed vinden met Ulli Bürer (1965-2015), de tekenaar van de Bettie Page strip ‘Six Inch Stiletto’s’ in Incognito. 

Chris Berg (r) en Jeroen Minnema op de Stripdagen Breda in 1993 (Foto: Maria Heijdendael)

In Breda zat Chris naast Jeroen Minnema te tekenen en na de festivaldag eindigden we met z’n drieën in Café Het Hijgend Hert, aan het bier en de zelfgemaakte tomatensoep. Ook al kende ik Chris toen nog maar een paar maanden, ik voelde al zeker een band. Ik was geen flamboyante artiest zoals hij maar op menselijk vlak lagen we elkaar goed. Zijn bijzondere kijk op de wereld vond ik intrigerend. Het leek alsof zijn over-the-top humor hem op de been hield. En zijn werk als tekenaar uiteraard. Hij was erg getalenteerd, maar hij leek nog zoekende naar een eigen stijl. Een interessante periode voor deze jonge artiest.  

Michiel de Jong & Chris Berg cover voor Incognito nr. 2 (dec. 1993)

Michiel de Jong en Chris hadden me in Breda verrast met een covertekening die zij samen hadden vervaardigd; de Kerstman vs de Sint, te gebruiken voor Incognito nummer 2, december ‘93. Die gedeelde cover, plus een vierpagina stripverhaal over de Kerstman vs de Sint betekende het debuut van Chris in Incognito. In die periode zocht ik hem op in Rotterdam, onder andere voor de Sint strip die hij in een nacht had afgewerkt. Later begreep ik van Luuk Bode dat hij tijdens een les een grappige situatie heel snel in een tekening kon omzetten, die ook nog eens publicabel was. Zijn enorme arbeidsethos kwam hem later goed van pas toen hij zich meer toelegde op het maken van olieverfschilderijen. 

Michiel de Jong tekende Chris Berg (die een boekje jat) in zijn korte verhaal Er was eens... (Incognito nr. 7, 1995)

Na Breda ging ik met Chris, Koen Hottentot en Jelle Venema naar de Stripgidsdagen in Turnhout, België, op 11 december ‘93. Chris baalde dat Incognito nummer 2 nog niet uit was, met zijn gedeelde cover en strip, maar niettemin haalde hij alles uit de kast om ervoor te zorgen dat bijna alle Incognito’s die we hadden meegenomen werden verkocht. Ook al werden we neergezet in een afgelegen hoek, Chris bracht flink veel leven in de brouwerij. Een van zijn meest succesvolle openingszinnen was: “Houd u van strips? Dan houd u van ons!” Zijn gave om het publiek binnen no time in te pakken was ongekend, met zoveel enthousiasme en charme. Af en toe dacht ik dat het wel ietsje minder kon, maar dan zei hij: “Don’t worry, ik weet heus wel wat ik doe.” Toen we aan het eind van de dag wegreden uit Turnhout was ik ervan overtuigd dat dit sympathieke Belgische plaatsje voorgoed was veranderd door het hurricane-achtige optreden van Chris. Dat kon niet anders. Het was voor mij, en ongetwijfeld ook voor Jelle en Koen, een onvergetelijke ervaring. 

Tekeningen voor een Incognito expositie in de bieb in Rotterdam, 1994.

Het jaar erop volgden nog meer stripbeurzen en festivals waar Chris aanwezig was, in Delft, Rotterdam en de Haarlemse Stripdagen, waar we met veel succes Incognito nummer 4 verkochten, met Bettie Page op de cover. Chris sprak zijn bewondering uit voor Ulli Bürer, zowel als tekenaar als mens. Het feit dat deze twee tekenaars, met totaal verschillende karakters zo goed met elkaar klikten vond ik heel leuk om te zien. “Echt tof dat Ulli er is”, zei Chris met een gelukzalige grijns tegen me in Haarlem. 

Chris Berg met Bettie Page door Ulli Bürer (1994)

Ulli maakte in Haarlem een potloodtekening van Chris met Bettie Page, die hij op mijn verzoek in inkt zette, en die ik publiceerde in Incognito nr. 5 (aug. 1994). Rond die tijd studeerde Chris af op de kunstacademie in Rotterdam, richting illustratie. Hij experimenteerde in verschillende stijlen, o.a. in EC Comics (Bernie Wrightson) en Japanse manga (Akira) voor het kortverhaal Check your head (Incognito nr. 4) dat het jaar erop in een langere versie in zijn blad The Frigde werd gepubliceerd. 

Deel 2 van dit In Memoriam volgt binnenkort.

Eppo 17 - De boekenkast van Hansje Joustra

Hansje Joustra bij een deel van zijn boekenkast. (Foto: Robin Schouten)

In Eppo nr. 17 staat van mij De boekenkast van... Hansje Joustra. Hij is de uitgever bij Concerto Books en geeft het werk uit van onder andere Peter van Dongen, Robert Crumb, Peter Pontiac en Peter de Wit. 

Joost Swarte was de eerste auteur die Hansje Joustra in 1985 uitgaf bij Het Raadsel, dat later verderging als uitgeverij Oog & Blik. Sindsdien heeft Joustra (geboren in 1950) vrijwel de hele alternatieve stripscène uitgegeven zoals Windig en De Jong, Willem Vleeschouwer, Typex, Erik Kriek, Marcel Ruijters en Maaike Hartjes. En ook grote buitenlandse auteurs zoals Chris Ware, Daniel Clowes, Charles Burns en Christophe Blain.

Eppo nummer 17 (2024) is los te bestellen via de site van Uitgeverij L / Eppo.

Eppo nr. 17 (met cover van Charel Cambré)

Incognito-tekenaar Chris Berg overleden

 

De rouwkaart voor Chris op zijn Facebook-pagina, 3 augustus '24.

Heel triest nieuws. Op 29 juli 2024 is Incognito-tekenaar en goede vriend Chris Berg overleden in Rotterdam aan de gevolgen van kanker. Hij werd 55 jaar. Ik leerde hem in 1993 kennen toen we bezig waren met het eerste Incognito nummer, dat verscheen in het najaar. Hij was een van de steunpilaren van het blad tijdens de eerste jaren, en hij ging vaak mee naar stripbeurzen en festivals. Ook privé leerde ik hem goed kennen. 

Stripdagen Haarlem 1994. Chris Berg leest Incognito nr. 4, cover van Ulli Bürer. (Foto: Ulli Bürer)  

Sinds de Incognito tijd had ik een sterke band met Chris gekregen en we hadden tot vrij kort voor zijn dood nog contact. Binnenkort zal ik een uitgebreide In Memoriam plaatsen, vol met herinneringen, anekdotes en zeldzaam beeldmateriaal van Chris. Ik zal hem erg missen, zowel als mens als artiest. 

Lees hier een uitgebreid interview terug met Chris Berg dat ik had afgenomen voor Zone 5300 nr. 100 (winter 2012-13).