Uitglijers Suske en Wiske, Jan Kordaat en Buck Danny

De Uitglijers in stripverhalen zijn onder te verdelen in tekstuele missers en in grafische/scenario missers. De twee laatstgenoemden zijn het meest interessant omdat hier de scenarioschrijver én/of de tekenaar als slapende kunstenaars zijn aan te wijzen. Ze maken een mooi verhaal en zijn daar blijkbaar zo op gefocust dat ze soms wel iets over het hoofd zien. Tekstuele missers zijn vaak een Uitglijer van anderen zoals zetters, opmakers of vertalers hoewel dat geen wet van Meden en Perzen is. Zo glijdt Vandersteen uit en worden Paape, Hubinon en scenarist Charlier door anderen bij de neus genomen.

Soms is 3 uur ook 8 uur

Er is al veel Suske en Wiske opgevoerd in de Uitglijer, maar deze is wel zo frappant dat ik het niet kan laten mee te nemen. In het meest mindere verhaal van het avontuurlijke kinderduo Het vliegende hart, voor het eerst gepubliceerd in het Belgische weekblad De Bond in 1952-1953, staat een flinke. Dit verhaal kwam overigens niet tot een album, vermoedelijk omdat Willy Vandersteen (1913 - 1990) het kwalitatief niet goed genoeg vond. En dat klopt, want het is een uiterst rommelig verhaal. Hij vond het blijkbaar wel oké dat het in 1970 in het Vlaamse stripmagazine Ciso nummer 7 verscheen. Daarna is de beer los want er volgen nog zes publicaties in verschillende uitgaven waaronder de reeks Suske en Wiske Klassiek (1995). Geld is geld natuurlijk en je bevredigt de fan ermee. Maar in alle uitgaven staat de 'fout'.

Heel kort samengevat: er is trammelant met een prinsesje en hop, de vrienden gaan naar Amoras en vliegen in de kerktoren. Die kerkklok staat op drie uur. Lambiek valt naar beneden en constateert wat de tijd is en vermoed ook rond diezelfde tijd beneden te zijn: drie uur.

Het is drie uur. Ciso uitgave, bladzijde 15.

Onder de toren staan twee zwart geklede gedaanten te wachten en dan zegt de een tot de ander: 'Allee, waar blijft hij ? De afspraak was om 8 uur!'

De afspraak is om 8 uur.  Ciso, bladzijde 16.

We weten dat Lambiek om drie uur aan het te-pletter-vallen is, maar gelukkig komt hij ongeschonden bij de wachtende heren terecht. Hij is niet erg te laat, lijkt het. Men is tevreden met zijn  komst. Ook wordt vermeld dat een uur later een bom, die hij in de handen gedrukt kreeg, af zal gaan. Negen uur om precies te zijn; een uur later dan de geplande afspraak. Drie uur, acht uur, negen uur? Nergens blijkt dat hij vijf uur weg is geweest en blijven hangen in of aan de kerktoren, ook al hangt hij aan een vlag voor hij verder valt. Want tussen drie en acht steekt er vijf uur over. Dat dient het verhaal ook niet. Een raar gebeuren dus.
Wellicht is dat een van de slordigheden die Vandersteen op zijn geweten heeft voor wat betreft dit verhaal. Frappant dat het hier allemaal zo ongecontroleerd en rommelig is. Een ander album uit die periode zoals De kleppende klipper (1955) is voorwaar geen rommelig verhaal. Maar dan die tijd verhaspelen in Het vliegende hart… Uitglijertje eerste klas, zou ik zeggen.

Verdronken vergunningen

Het Jan Kordaat verhaal De super gamma-straal van striptekenaar Eddy Paape (1920 – 2012) en scenarist Jean-Michel Charlier (1924 – 1989) verscheen in 1954 als album. Bij de vertaling of bij het zetten worden twee teksten verwisseld. Het is jammer om te zeggen, maar dit soort onvolkomenheden zijn heel vaak te vinden bij de fantastische albums van Uitgeverij Dupuis. Maar naast het opwekken van ergernis kan het ook zeer grappig uitpakken.
De onnozele sidekick van Kordaat, Kobus, wil een foto maken van de commissaris. Die wordt achteruit gemanipuleerd en valt in het water. Te zien op het eerste plaatje van bladzijde 13 in de herdruk uit 1982.

De onbegrijpelijk misères van de commissaris komen los.

Het is erg onduidelijk waarom de man zo reageert. Hij geeft een klaagzang van jewelste. Hij heeft het slecht gehad, dat blijkt. Mindere tijden op het bureau? Vrouw overleden? Er is geen touw aan vast te knopen. De oplossing dient zich aan op het eerste plaatje van bladzijde 16. Kordaat klopt bij de vermoedelijk net geworden weduwe aan. De vrouw (had meer sexy gekund, zeg nu zelf) ziet er triest uit, maar Kordaat trekt zich daar blijkens de tekst niets van aan. Hij bedreigt zelfs de vrouw, en niet zo zuinig ook.

Nu zien we dat de vrouw blijkbaar bij het journaille hoort want Kordaat, de gewone speurder zonder legitimatie, dreigt haar perskaart in te trekken… afijn u voelt hem al, de eerste tekst hoort bij deze trieste dame en de ander bij de commissaris die Kobus bedreigt. Vandaar ook het 'klok'… hij heeft water binnengekregen. Een komische vergissing van een slapende opmaker die we kunnen rangschikken onder tekstuele Uitglijer. Minder komisch is dat op het achtste plaatje van bladzijde 10 gerefereerd wordt aan een onbekend album. Er staat onderop 'zie: Kordaat tegen het monster.' Dat verhaal bestaat niet, althans niet als album. Men doelt op Het geheim van de Donkerburcht dat in 1953 uitkwam. Deze onbekende titel komt uit het stripblad Robbedoes waarin het verhaal allereerst geplaatst werd voordat het als album verscheen; een gewone procedure toen. Men verwijst dus naar dié weekuitgave! Slim hoor. En ik maar vragen in de winkel of Jan Kordaat en het monster al uit is. Ook nog te vinden in de herdruk!

Een onbekende man genaamd Hein doet mee

Nu dan Buck Danny van striptekenaar Victor Hubinon (1924 – 1979) en opnieuw Jean-Michel Charlier. Gevaar in het noorden, dat in 1957 als album verscheen, heeft een misser in de vertaling. Nee, sterker nog… het is niet vertaald.

Een onbekende genaamd Hein komt in beeld.

Danny komt op de hoogte van een topgeheim en dat geheim wordt bedreigd. Hij uit zijn ongeloof door te zeggen 'hein'. Elders in de serie uit Danny vaker zijn ongeloof en zegt dan 'wablief'. Dat is redelijk accuraat vertaald. 'Hè' is ook goed. 'Hein' is daar dus de Franse broer van… die je uitspreekt als een kort 'angh'… meer kan ik er niet van maken.
Oké, niet gezien door de vertaler. Dat kan gebeuren, maar wat ik toch niet best vind is dat het ook in de herdruk gewoon blijft staat. Foutje van Dupuis weer, hè....eh, hein... (HvK)

Hans van Klinken is freelance journalist en leest in zijn vrije tijd graag strips. Op de Incognito blog levert hij (on)regelmatig bijdragen met De Uitglijer (rubriek voor strip-misstappen) en andere stripgerelateerde stukjes.

Zijn bijdragen tot nu toe: Guus Slim: Kamerlid Piemel, Hergé, Suske en Wiske: De Tartaarse helm, Tintin: Le Sceptre d'Ottokar, Schanulleke (Suske en Wiske), Suske en Wiske: De Tartaarse helm (2), Suske en Wiske: De Ringelingschat, Uitglijers met dubbele betekenissen?, Uitglijer Guus Slim: Bomaanslag in de bergen, Een speurtocht naar striptekenaar en scenarist Pizarro, De Uitglijers van Eddy Paape, Dan Cooper, De Tartaarse helm (Jeugd Revue), Majesteitelijke Uitglijer, Fournier, Suske en Wiske en Dick Bos, Foute teksten bij onze wereldvermaarde held (Kuifje), Rik overleeft de kogels (Rik Ringers), Hoe geel is een bruine schoen ? (Ton en Tinneke), Je 1e druk Amoras: misschien geen volledige 1e druk, Jansen is de naam (Kuifje), Magda van Tilburg, Hergé als geweten van de wereld, Uitglijer over een Bommeljas en Uitglijer Paul Panter.