De Uitglijer die geen Uitglijer is (Jacques Martin)

Verbazingwekkend, maar het bestaat... een fout die iemand niet is aan te rekenen. Dat is Jacques Martin (1921-2010) overkomen. Wat is er aan de hand? Toen Martin aan het eind van de jaren 40, begin 50 zijn klassieke stripreeks Alex tekende was er nog weinig informatie voorhanden over de Romeinse wapenuitrusting. Pas sinds de jaren zeventig is die kennis in een stroomversnelling gekomen dankzij onderzoek van enkele, vooral Britse, archeologen en historici. Sindsdien is er heel veel bekend geworden over het antieke wapentuig en uitrusting.
Wat zien we nu bij Martin? Hij heeft zich steeds zo optimaal mogelijk proberen te documenteren. In de oudste Alex verhalen kun je goed zien dat zijn belangrijkste bron De Zuil van Trajanus is in Rome, onder meer aan de bepantsering van ruiters. Nu was Trajanus heerser van 98 tot 117. En Alex is een vriendje van Caesar en die is van een ander tijdperk. Deze werd in 100 vóór Christus geboren. Tja en dan heb je niks aan de 'kleding'adviezen van De Zuil. Daar zit zo'n 150 jaar tussen.

De 'modernere' dracht uit de tijd van Trajanus.

Opvallend is dat Martin zeer snel allerlei nieuwe ontwikkelingen in de ontdekking van Romeinse bewapening volgt: hij past die vanaf de jaren 70 per album aan. In de oude Alex albums dragen de soldaten een lorica segmentata, het bandenpantser, dat pas onder keizer Augustus langzaam in zwang begon te raken. En Augustus is weer van na Caesar.

Het bandenpantser is van na de periode Caesar.

In Caesars tijd, dus de tijd waarin Alex speelt, droegen de legioensoldaten meestal een lorica hamata, een maliënkolder.

Het correcte beveiligingsstuk ten tijde van Caesar dat
aanvankelijk niet door Martin voor Alex werd gebruikt.

Uiteindelijk komen alleen de correcte wapenuitrustingen in de Alex strip. Frappant overigens dat in zo'n korte tijd de wetenschap behoorlijk vorderde wat betreft deze onderwerpen. Hedendaagse tekenaars kunnen tenminste hun voordeel doen met deze kennis en zo een Uitglijer voorkomen.
Met dank aan Willem van Helden voor de tip en aan Rob van Eijck die goeddeels de tekst schreef als info én de illustraties aanleverde. (HvK)

Hans van Klinken is freelance journalist en leest in zijn vrije tijd graag strips. Op de Incognito blog levert hij (on)regelmatig bijdragen met De Uitglijer (rubriek voor strip-misstappen) en andere stripgerelateerde stukjes.

Zijn bijdragen: 
Guus Slim: Kamerlid Piemel, Hergé, Suske en Wiske: De Tartaarse helm, Tintin: Le Sceptre d'Ottokar, Schanulleke (Suske en Wiske), Suske en Wiske: De Tartaarse helm (2), Suske en Wiske: De Ringelingschat, Uitglijers met dubbele betekenissen?, Uitglijer Guus Slim: Bomaanslag in de bergen, Een speurtocht naar striptekenaar en scenarist Pizarro, De Uitglijers van Eddy Paape, Dan Cooper, De Tartaarse helm (Jeugd Revue), Majesteitelijke Uitglijer, Fournier, Suske en Wiske en Dick Bos, Foute teksten bij onze wereldvermaarde held (Kuifje), Rik overleeft de kogels (Rik Ringers), Hoe geel is een bruine schoen ? (Ton en Tinneke), Je 1e druk Amoras: misschien geen volledige 1e druk, Jansen is de naam (Kuifje), Magda van Tilburg, Hergé als geweten van de wereld, Uitglijer over een Bommeljas, Uitglijer Paul Panter, Uitglijers Suske en Wiske, Jan Kordaat, Buck Danny, Links is niet rechts en andersom (Blake en Mortimer), De Vallei heeft foutjes (Blake en Mortimer), Poederdons in plaats van zwaard (Akim) en Uitglijer Sirius door albumuitgave.