Kuifje - Uitglijers in zwart-wit edities van Amerika en Verre Oriënt

Exotische wapens

Hergé is door het naar hem genoemde genootschap al menig keer op de vingers getikt vanwege Uitglijers of frappantere zaken in zijn werk. Ook bij Incognito Comics fietste er in die zin al eens wat voorbij. Dat is echter nog niet het einde van de 'ontdekkingen'. In een heruitgave van Tintin en Amérique uit 1941, dat grafisch als een topalbum in de oude zwart-wit reeks kan worden gezien, is er een slip of the drawingpen te vinden. Wat is het geval?
Hergé heeft zich altijd geïnteresseerd voor vreemde culturen en gebruiken en dat komt ook tot uitdrukking in dit album dat hij op 22-jarige leeftijd tekende. Hier introduceerde hij de boemerang. Vrijwel in het begin van het verhaal wordt dit, vermoedelijk voor velen in die tijd dat het verhaal verscheen, vreemde voorwerp van stal gehaald als wapen. Het werphout of jachthout werd op een enkele uitzondering na niet werkelijk voor de jacht gebruikt. Vanwege de beperkte mogelijkheden is de boemerang niet effectief en dat geldt ook in het gebruik voor gangsters, maar daar trekt Hergé zich niets van aan. In het tweede kader hieronder is te zien dat de werper een correcte werphouding aanneemt om het exotische voorwerp te gooien. Hoewel hij erg dicht bij de boom lijkt te staan, wat de zwaai van de arm kan belemmeren. Maar goed, verder lijkt het iemand te zijn die weet van de hoed en de rand aan de stand van de hand te zien, of in dit geval weet hij van de pet en de klep.

De boemerang is zowat geworpen. (uit Tintin en Amérique, 1941)

De worp zien we niet en dus kunnen we niet zeggen of die verder correct wordt uitgevoerd. Het resultaat is wel meteen te zien; die boemerang raakt de ontvoerde chauffeur die op het punt staat een bekentenis af te leggen. De klap is zo hard dat de man neervalt. Op Wikipedia is te lezen dat de boemerang niet gevaarlijk is… nou dan moet je dit bendelid maar niet tegenkomen. Als je een bepaald punt op het hoofd raakt met zo'n ding lijkt het mij dat er een kans is dat je toch even het heden verlaat om pas in de toekomst terug te keren, zeker wanneer het werphout van een wat zwaardere kwaliteit is. Theoretisch zou dat hier het geval kunnen zijn.

De theoretische mogelijkheid van de boemerang als wapen. 

Met wat goede wil kun je dit een Uitglijer noemen, maar we doelen op iets anders. Van dit 'wapen' is bekend dat het terugkeert naar de werper, mits goed gegooid… en zonder iets geraakt te hebben! Hier is echter sprake van een gevalletje van de klok en de klepel. Door de vorm en de unieke rand gaat het werphout in een lift en zal al cirkelend een bocht maken om ongeveer in de richting van de eigenaar terug te komen. Als het dus iets raakt, zoals hier, is het gedaan met de cirkelende beweging en van lift is al helemaal geen sprake meer. Het kan gewoon niet op eigen kracht terugkomen. Een Uitglijer dus, maar de vrijheid van het stripverhaal maakt het tot een effectief en gevaarlijk wapen… dat weer wel. Thuis maar niet proberen.

Blij met een Uitglijer

Meer vreemds is er te vinden in de Les Cigares du pharaon uitgave uit 1938. Na vele uitputtende avonturen komt Kuifje/Tintin bij een sjeik terecht die blij is met zo'n beroemde gast. Bij vertrek biedt hij de held dan ook wapens, een paard en meer goeds aan. Kuifje staat in de stijgbeugels klaar om op het beest te gaan zitten, maar dat zal niet erg goed gaan.

Met het verkeerde been.(uit Les Cigares du pharaon, 1938)

Voor het plaatje staat hij parmantig klaar maar zal, als hij zich omhoog hijst, achterstevoren op het paard terechtkomen. Of hij moet de amazonezit prefereren, maar dat is niet het geval. Hij heeft gewoon de verkeerde voet in de stijgbeugel gezet. Gelukkig zit hij op het volgende plaatje op de juiste manier op het paard en niet zoals Dik Trom achterstevoren (die was vermoedelijk wel zo opgestapt). Dat zou niet alleen een deconfiture van de held zijn geweest, maar het had wel een Uitglijer voorkomen. In dit geval blij met een Uitglijer… stel je voor dat Kuifje achterstevoren was gaan paardrijden. We moeten er niet aan denken. Gelukkig was Hergé getipt of hij zag zelf zijn fout in want in de kleurenversie is het een en ander goed hersteld. Ode aan de meester zou ik dan zeggen. (HvK)

Een stuk comfortabeler voor de tekenaar om het maar zonder opstap' te doen in de kleurenversie.

Hans van Klinken is freelance journalist en leest in zijn vrije tijd graag strips. Op de Incognito blog levert hij (on)regelmatig bijdragen met De Uitglijer (rubriek voor strip-misstappen) en andere stripgerelateerde stukjes.

Zijn bijdragen: 
Guus Slim: Kamerlid Piemel, Hergé, Suske en Wiske: De Tartaarse helm, Tintin: Le Sceptre d'Ottokar, Schanulleke (Suske en Wiske), Suske en Wiske: De Tartaarse helm (2), Suske en Wiske: De Ringelingschat, Uitglijers met dubbele betekenissen?, Uitglijer Guus Slim: Bomaanslag in de bergen, Een speurtocht naar striptekenaar en scenarist Pizarro, De Uitglijers van Eddy Paape, Dan Cooper, De Tartaarse helm (Jeugd Revue), Majesteitelijke Uitglijer, Fournier, Suske en Wiske en Dick Bos, Foute teksten bij onze wereldvermaarde held (Kuifje), Rik overleeft de kogels (Rik Ringers), Hoe geel is een bruine schoen ? (Ton en Tinneke), Je 1e druk Amoras: misschien geen volledige 1e druk, Jansen is de naam (Kuifje), Magda van Tilburg, Hergé als geweten van de wereld, Uitglijer over een Bommeljas, Uitglijer Paul Panter, Uitglijers Suske en Wiske, Jan Kordaat, Buck Danny, Links is niet rechts en andersom (Blake en Mortimer), De Vallei heeft foutjes (Blake en Mortimer), Poederdons in plaats van zwaard (Akim), Uitglijer Sirius door albumuitgave, De Uitglijer die geen Uitglijer is (Jacques Martin) en Jerry en Valentin glijen uit (Jerry Spring en Kuifje).

Aloys Oosterwijk - Bij de Neus

Aloys Oosterwijk, bekend van Cor Morelli en Willems Wereld is naast een begenadigd stripauteur ook een uitstekende rechtbanktekenaar. Bij Uitgeverij L verschijnt volgende week Bij de Neus een getekende documentaire over het Holleeder-proces dat Aloys maakte samen met Vico Olling en Sjerp Jaarsma. Hierin brengt hij het Holleeder-proces in beeld aan de hand van zo’n 300 tekeningen. Aangevuld met illustraties van de liquidaties en andere belangrijke momenten die in het proces aan bod kwamen heeft dit een indrukwekkend beeld document opgeleverd. 

De presentatie van dit nieuwe boek is op 5 november om 14.00 uur in boekhandel Donner te Rotterdam, in aanwezigheid van de auteurs en gevolgd door een signeersessie. Wil je er bij zijn, stuur dan voor 4 november een mail naar Uitgeverij L. Voor iedereen die zich heeft aangemeld is er een exclusieve Holleeder-prent beschikbaar, getekend door Aloys Oosterwijk.

StripGlossy 14 - Interview Achdé

Achdé poserend in Amsterdam, mei 2019 (Foto: Peter Beemsterboer)

In StripGlossy #14 (sept. 2019) staat van mij een interview met Achdé, de tekenaar van Lucky Luke en Kid Lucky. In het 7-pagina artikel vertelt de Fransman openhartig over zijn wonderbaarlijke stripcarrière, zijn helden Morris en Uderzo en de strip die zijn leven zo veranderd heeft.

Peter Beemsterboer maakte de mooie foto's. Hierboven een voorproefje.

StripGlossy #14 staat in het teken van 60 jaar Asterix waarvoor Peter de Wit een speciale cover tekende. Het nummer ligt in alle tijdschriftenwinkels en is ook te bestellen via de website van StripGlossy.