Stanley Heinze - Beste wensen voor 2021

Karikaturist en striptekenaar Stanley Heinze (bekend van de Eppo strip Dik Dieet) wenst ons allemaal een gezond en coronavrij 2021! 

Standaard Uitgeverij - Een gelukkig 2021 (tekening: Charel Cambré)

De nieuwjaarskaart van Standaard Uitgeverij voor 2021 is getekend door een van Vlaanderens bekendste striptekenaars van dit moment, Charel Cambré. Samen met scenarist Marc Legendre maakt hij de Suske en Wiske spin-off serie Amoras maakt en de gagserie Heden Verse Vis (die nu in Eppo staat). 

Uco Egmond - Nieuwjaarskaart 2021

De nieuwjaarskaart voor 2021 van Uco Egmond, de bedenker van de Eppo strip en ook de tekenaar van Falco en Donjon en Tobkok. Tegenwoordig houdt hij zich vooral bezig met het tekenen van puzzels (met assistentie van Ben Verhagen). Ondanks, of juist mede door de coronatijd is het volgens Egmond nog nooit zo druk geweest op de spellen en puzzelmarkt. 

Kijk ook eens op zijn website met voorbeelden van zijn strips, illustraties, animaties en puzzels.

Roel Smit - Nieuwjaarskaart 2021

De traditionele nieuwjaarskaart van illustrator en striptekenaar Roel Smit (Rock 'n Roel, Incognito-funnies, Large Popmerchandising) heeft deze keer een spacy sfeertje. Ieder jaar maakt hij er weer iets bijzonders van en experimenteert hij graag met de vormgeving en stijl (zie de andere kaarten van Roel op deze blog). 

Jan Bosschaert - Allerbeste wensen voor 2021

 

De kerstkaart van de Vlaamse striptekenaar, illustrator en schilder Jan Bosschaert. 

Marc Hardy - Joyeux Noël

 

Twee verschillende kerstwensen van Marc Hardy met zijn stripfiguur G. Raf Zerk, van beroep grafdelver. De scenario's van deze langlopende stripreeks (in het Frans: Pierre Tombal) zijn van Raoul Cauvin, ook bekend van o.a. De Blauwbloezen en Sammy. 

Eppo Stripblad - Kerstkaart getekend door Henk Kuijpers

Franka auteur Henk Kuijpers maakte deze wonderschone tekening voor de kerstkaart van Eppo Stripblad. Op de vele beeldschermen herkennen we de vaste stripfiguren uit het blad zoals Franka, Eppo, Haas,  Roodhaar, Esther Verkest, De Ridder, Sigmund, Elsje, Dirkjan en Heden Verse Vis. 

andREVANbuuren - Originele kerstkaart met Duk Deny

Vandaag zat bij de post deze originele kerstkaart-tekening van kunstschilder en striptekenaar andREVANbuuren. En met 'origineel' bedoel ik ook echt origineel. Gemaakt met een combinatie van gouache en aquarel. Hartelijk dank hiervoor, André. Zoveel moois dient uiteraard gedeeld te worden. 

Goed ook om zijn spreekbuis, vermomd als stripheld Duk Deny weer te zien. Wiens onafscheidelijke sigaar een opening vond door het mond, zeg maar gezichtsmasker... 

Romano Molenaar - Kerstkaart met Roodhaar

 

Storm en Roodhaar-tekenaar Romano Molenaar maakte voor 2020 deze fraaie kerstkaart. Zijn boodschap: 'We will hopefully meet again in 2021! For now stay safe !'

Gerard Leever - Kerstkaart

De kerstkaart van Gerard Leever en zijn vrouw Wilma Leenders (tevens de inkleurster van zijn strips). In de kerstboom hangen verwijzingen naar zijn strips Oktoknopie, Gemengd Dubbel en Suus & Sas. En... sinds kort zijn ze de trotse opa en oma van Zoë. 

Michel den Hamer - Kerstkaart

Striptekenaar en cartoonist Michel den Hamer stuurde deze fraaie kerstkaart (met een duidelijke verwijzing naar de nieuwe lockdown). 

andREVANbuuren - Aquarellen

'Hier nog een paar types uit mijn aquarel boekje, die lockdown is aan hen niet zo besteed...'

Kunstschilder en striptekenaar andREVANbuuren stuurde me de afgelopen tijd wat vers gemaakte aquarellen toe. Hij had in de haast een nieuw schetsboekje aangeschaft dat bij thuiskomst een aquarelboekje bleek te zijn. En zo’n boekje moet toch ook vol…

In Memoriam: Richard Corben (door Marcel Ruijters)

Op woensdag 2 december overleed na een hartoperatie de Amerikaanse striptekenaar Richard Corben. Hij werd 80 jaar. Collega striptekenaar en bewonderaar Marcel Ruijters plaatste op 11 december een In Memoriam voor Corben in de Facebookgroep Underground and Alternative Comix. Deze Engelstalige tekst mag nu ik ook op de Incognito blog plaatsen. Dank hiervoor, Marcel!

I had a few words to say about the recent passing of Richard Corben. Overall, I am not too sentimental about nature taking its course, but this is a bummer. Not just because Corben was a personal favorite and a certified genius - he could make anything thing look good, no matter how trivial the assignment, Turtles, Hulks or Aliens- but also the fact he was creating new work as always at the age of 80, and still developing! Just check out the recent model studies on his personal website. He died in the saddle, so to speak.

Richard Corben and one of those clay model heads he used

Also, like other geniuses, he was insanely productive. Muuta.net is the most complete overview of his work I know of, but has anyone had the courage to count all the pages and illustrations he has done? I envision a warehouse filled with mountains of paper.

Unlike most other geniuses, Corben proved to be an astonishingly shy and modest person in the rare interviews he has given. A diligent worker, genuinely surprised with the praise he got. Rarely went to festivals. Receiving the Grand Prix of Angoulême in 2018 must have been a shock! But that is another thing: that prize reflects the appreciation of collegues. He was quite the artists' artist. Many would secretly want to copy him... But no-one could, that is how unique his style was. The comics world is rife with epigonism - only one Richard Corben. Untouchable.

Corben working on the cover for Jeremy Brood #1: Relativity (1982)

There is also something I would like to say about Corben as a storyteller. It's often overlooked. In this aspect, his modest attitude may have led him to sell himself short and even work with writers who were less talented than him. (Bills having to be paid aside) I think he is quite good. For those who read closely, and beyond his super-voluptuous women (nothing wrong there, btw) you will see that claims of his work being sexist are nonsense and that the evident self-irony that is one of the hallmarks of Corben's work. 

DEN is not a macho man by any means. He is a innocent nerd in the body of a half-god, who is manipulated and betrayed by various characters: Zeg, the Red Queen, Kang, Ard and so on. There are several women in his life in Neverwhere, but with none he finds happiness. Or take the early short story Horrible Harvey's House which is in fact a quite modern tale of a woman who leaves her gaslighting asshole boyfriend for someone who is much sweeter to her: Harvey. He may be horribly deformed, but that does not matter! True love, that's what it is!

Horrible Harveys House, page 3 (Skull Comics #3, Nov. 1971)

And sure, there is plenty of sex in Corben's work. After all, he started out as an underground artist when that needed to be introduced in comics. But in the present-day ocean of hentai and porn comics, he definitely does not belong there, because porn has only one objective: arousal of the reader. An author like Corben actually cares about what the sex means to his characters. (MR)

Eppo 23 - De boekenkast van Arie Korbee (MoCA)

Korbee thuis in Noordwijk, 12 sept. 2020 (Foto: Robin Schouten)

In Eppo 23 staat van mij De boekenkast van... Arie Korbee. Hij is de oprichter van Museum of Comic Art (MoCA) in Noordwijk dat op 28 november opent met de pilot-tentoonstelling European Masters of Comic Art. Korbee is stripliefhebber en verzamelaar en werkt in het dagelijkse leven als architect. Het MoCA heeft hij dan ook zelf ontworpen. Voor de Boekenkast koos hij uit vier groepen die hij ook in zijn collectie originelen heeft zitten: Nederlands, Belgisch, Europees en Amerikaans. Eppo nummer 23 ligt tot 26 november in de winkels en is los te bestellen via de Eppo website.

Eppo nr. 23 (cover: Fred de Heij) met De boekenkast van Arie Korbee.

Zie ook het eerder gepubliceerde artikel Nieuw stripmuseum in Noordwijk laat echte stripkunst zien (18 aug. 2020).

Martin Lodewijk - Rouwkaart Arco van Os met Agent 327

Martin Lodewijk maakte deze Agent 327 tekening voor de rouwkaart van de Rotterdamse stripliefhebber Arco van Os. Hij overleed op 16 november jl. aan een hartstilstand. Van Os was onder andere de uitgever en hoofdredacteur van Stripschrift en organiseerde diverse malen de Stripdagen. Hij werd slechts 59 jaar. 

Arco van Os tijdens de Stripdagen 2010 in Houten (Foto: Erwin Suvaal)

De vergeten bende van Joe keert terug

Wanneer je een ouder persoon vraagt naar Bazooka Joe, krijg je als antwoord kauwgom. Meestal wordt er ook bij verteld dat er op de achterkant van de vettig aanvoelende verpakking van het zoete roze brokje snoep een gag stond en wel die van Joe en zijn kornuiten. Joe heeft een ooglapje op zijn rechteroog. Is dit een knipoog naar een piraat uitdossing of is het joch gehandicapt? Als kind vraag je je dat niet af, maar het is zeker een herkenningsteken; dit is Joe. In elk geval is de zoon van de president van de fabrikant van de bubble gum toentertijd, Topps Company, degene waar naar Joe is vernoemd. Maar dit terzijde. 

De vaak melige grap op de wikkel bestond meestal uit drie of vier plaatjes. Voorbeeld; een vrachtauto komt aanrijden. Een van de gagsfiguren, Mort, met altijd een hoge coltrui aan (ook zo'n herkenningsteken) die hem tot over de mond reikt, kijkt hoe de vrachtwagen stopt omdat hij niet onder een viaduct door kan. Mort, streetwise als hij is, doet de suggestie om de banden een stukje leeg te laten lopen. Zo gezegd en zo gedaan, de wagen komt lager te liggen en kan nu wel er onderdoor. Niet om je werkelijk op de knieën te slaan van het lachen, maar grappig. Andere figuren zijn Pesty met het herkenningsteken de sombrero, Hungry Herman heeft altijd honger, Jane voor het vrouwelijk aspect, Toughie met de zeemanspet en het hondje heet Walky Talky.

Een Amerikaanse Joe met een grap rond Mort. Dit is toevallig wel een grappige gag met de aanbieding van twee 'adventure novels'. Je kon ook met Blony's betalen.

Het is geen strip die grote furore heeft gemaakt bij collectors en het valt meer in de hoek van de 'Snoepjes van de Week'; een leuk speelgoed-dingetje dat je kreeg bij de boodschap van de Gruyter, een voormalige grootgrutter. En toch... met wat zoeken is er een verpakking met een Joe-gag te vinden bij Amazon dat maar liefst 12 dollar kost. Ook Last Dodo, de voormalige catalogus van Catawiki, dicht twee zeldzame wikkels een waarde van 10 euro toe. Zij het dat dit wel lone wolfs zijn binnen de verder niet op waarde gewaardeerde andere verpakkingen van de kauwgomheld. Dat het toch een zekere waarde heeft bewijzen veilingen waar voor amper 60 exemplaren en nog wat extra gadgets 100 euro is betaald. Zowel het aanbod als de hoogte van het bod lijken incidenten te zijn. Dat is ook te zien aan het aantal verzamelaars aan de top van de prijs piramide bij Catawiki van laatst genoemde bod, zeggen en schrijven vijf bieders. Bij Zwiggelaar Auctions werd een 'zwaardere' collectie aangeboden en die deed 140 euro. Alleen louter de gags leveren als kavel aanmerkelijk minder op. Er moet altijd iets meer zeldzaams bij zoals een omdoos of een van de cadeau's die te verkrijgen waren door wikkels te sparen en bij te betalen in de vorm van postzegels. 

Geschenken te over voor wikkels en postzegels......kauwen maar.

De tekenaar van al dit fraais is de illustrator Wesley Morse die naast mooi tekenwerk even mooie prenten maakte maar dan van veelal schaars geklede vrouwen. Hij was een reclametekenaar en de wikkels van BJ worden dan ook daaronder geschaard, de reclame. Carl Anderson werd elders ook genoemd als tekenaar voor Bazooka, met name voor de eerste wikkels. Dat zou dan zijn creatie Henry moeten zijn geweest en niet Joe. Bazooka Henry dus... het bekt voor geen meter. In Nederland is die stripfiguur meer bekend onder de naam Henkie (bah!). Hij dook al in de jaren dertig op in het Nederlandse stripmagazine Doe Mee waar met name Amerikaanse strips in werden afgedrukt zoals Flash Gordon en The Katzenjammer Kids. Ook bij Henry is het dezelfde opzet als bij Joe; korte gags. Naast Bazooka Joe en Henry is er dus ook nog een Blony zoals we op bovenstaande opname van een wikkel kunnen zien. Men zette zich blijkbaar niet vast op Joe alleen. Ongetwijfeld zullen er nog veel meer stripfiguren de zoetigheid hebben verpakt. Vooralsnog zijn die anderen onvindbaar via het net.

Dezelfde opzet en dezelfde humor als Joe. Henry, hier beter bekend als Henkie.

In elk geval wordt Bazooka Joe in 1959 (in de USA in 1953) op de Nederlandse markt gezet, aanvankelijk zonder woorden. Hierna pas komen er tekstballonnen. De eerste vijftig gags hebben de notering H-50 waarbij de H waarschijnlijk Holland wordt bedoeld. Aardig is om de strip te dateren aan de hand van postzegels. Men betaalt voor de cadeau's die op de gags staan met wikkels, en met postzegels van aanvankelijk 12 cent. In 1964 wordt het posttarief voor brieven 15 cent. Kost product x een aantal postzegels van 15 cent dan weet je dat het van 1964 is of later, zo gaf een site weer.  

Er werden in het Nederlands 425 Joe-gags gebruikt van de 700 stuks die er uit het Amerikaanse bekend zijn. Voor het overige is www.bazookajoecomics.com een onmisbare bron voor het dateren van de wikkels en het andere BJ materiaal zoals boekjes, omdozen etc. Wel allemaal Amerikaanse spullen. Deze catalogus wijst overigens voor de Nederlandse markt naar de hier onder dit artikel genoemde nog incomplete geschiedenissite van dit fenomeen. Naar het schijnt zijn er maar drie plekken op de aardbodem waar Joe furore heeft gemaakt; de VS, België (die ook is opgenomen in de Nederlandstalige geschiedenissite van Joe) en Nederland.

Om u van het verzamelen af te houden; de geschatte voorraad van de gags en aanverwante in deze vorm is 1550 stuks of meer, zo zegt een van de vele sites die zich op deze materie hebben gestort. Ook noemt bovenstaande VS-catalogus iets van 3000 scans, maar dan geldt dat vermoedelijk alles waar Joe op of in voorkomt. Wat verwarrend die verschillende getallen. Wellicht dat het boek Bazooka Joe and his Gang, met alle zaken betreffende Joe in meer dan 200 pagina's, meer duidelijkheid geeft. Het is de vraag of ook items van het Nederlandse gebied er een plek hebben gevonden. En anders is daar een schone taak weggelegd voor de kenners/verzamelaars hier ten lande. Overigens werden de grapjes genummerd zodat je overzichtelijk kon verzamelen. De nummering is echter in ons land niet opeenvolgend. Dus daar hebben we weinig aan. Deze kauwgom werd echter hier wel zo populair dat er zelfs automaten kwamen waar dit stukje smaakgenot kon worden aangeschaft. Vijf cent voor een groot dubbel stuk is er op de zijkant van het metalen omhulsel te lezen van een VS-machine. In Nederland mag er een stuiver in de automaat worden geworpen. 

De aanlokkelijkheid van de automaat... inworp slechts 1 stuiver.

Begin jaren zestig zet men verder door met een postbus en een cadeaulijst waar je bijvoorbeeld voor een zaklantaarn kon sparen. Die kost dan twaalf postzegels van twaalf cent én vijftien wikkels. Of een gelukspenning voor drie postzegels en vijf wikkels. En wat te denken van een fototoestel. Die kostte wel 250 verpakkingen. Doorkauwen was het moto. Overigens allemaal collectors items nu. Deze miljoenenhandel werd op verschillende manieren gepromoot. Via raamposters, sparen voor cadeau's of advertenties. Zo werd Joe aan het kind gebracht. Zelfs de winkelier kon bij hoge verkopen cadeau's krijgen. De te kauwen gummie is tevens te vinden in jeugdbladen zoals Robbedoes en wel in de nummers 1222,1224, 1226, 1228, 1230 en 1232. 

Natuurlijk komt er ook, in 1961, een Bazooka Joe club en die lijkt zich steeds steviger te verankeren in de wortels van de Nederlandse jeugd want in 1963 is al het 100.000ste lid gesignaleerd. Zeven jaar later is het uit met de fanclubpret zo lijkt het en daalt het geschatte aantal leden naar 8500+! In 1973 echter zijn er ineens weer 17.000, dus lijkt de eerdere schatting een verkeerde. Al met al steekt het wat pover af bij de tien jaar ervoor. Het stijgt nog iets tot 20.000 stuks. Of er nog resten van de club zijn is niet bij elkaar te vinden, maar wellicht dat iemand daar wat handen en voeten aan kan geven voor Incognito Comics.  

Morse tekende 25 Joe-stripjes per jaar en deze werden langzaamaan uitgerold. Het meeste van zijn werk kon, jaren na zijn overlijden in 1963, zo worden gebruikt. Wellicht het bewijs dat meerdere figuren figureerden op de wikkels. Tussen 1967 en 1990 werkte ook Jay Lynch, die steevast als underground comics artist wordt genoemd, aan de figuur Bazooka Joe. Ondertussen veranderde de bende grappenmakers. Alles werd meer modern gemaakt en de jeugdvrienden zijn ingeruild voor andere oudere figuren. Het publiek die BJ goed smaakte werd ouder en dus moest alles meegroeien, zo leek het motto. In de jaren 90 veranderde dit ook weer en werd het uiterlijk van de groep meer punky. Joe kwam steeds verder van zijn personage af te staan die hij aanvankelijk was. Pas in 2012 viel het doek voor de strip (en de kauwgom). 

Maar het dreigt een never ending story te worden. Bazooka Joe is vorige jaar weer in de markt gezet, helemaal zoals het ooit was met zijn oude vrienden. Nu in een doos van zes stuks en in de verpakking... juist, een gag. Het is echter niet de gag die we verwachten. In een Amerikaanse video wordt weliswaar de karakters opgevoerd zoals we die kenden van na de oorlog, maar ze figureren meer in een soort 'raden maar'. Je ziet hoe Joe is opgesloten met twee vrienden achter tralies en that's it. Je wordt wel  verwezen naar de site bazookajoe.com. Hier zal zich ontrafelen hoe Joe vrij komt, maar helaas... deze site is niet operatief in ons land. 

 De nieuwe Bazooka met Joe, maar dan anders. Alleen voor de VS!

Gezien de geschiedenis van deze strip en het kauwgom zal dat met die onbereikbare site zich op den duur wel oplossen. Want ook hier maakte Bazooka Joe het reclamemannetje zo'n grote opkomst dat de fabrikant wel gek zou zijn het niet nu naar de lage landen uit te rollen. Maar of ik het ga kopen voor die weezoetige smaak...

Ga voor veel meer uitingen van Bazooka naar www.bazookajoegeschiedenis.nl/1961.html of naar het artikel Gouwe kauwen: Bazooka Joe is 66 en terug van weggeweest. Veel informatie voor dit specifieke artikel op Incognito Comics is van een video en meerdere sites afkomstig, en met name is de Lambiek Comiclopedia geraadpleegd. (HvK)

Hans van Klinken is freelance journalist en leest in zijn vrije tijd graag strips. Op de Incognito blog levert hij (on)regelmatig bijdragen met De Uitglijer (rubriek voor strip-misstappen) en andere stripgerelateerde stukjes.

Zijn bijdragen: 
Guus Slim: Kamerlid Piemel, Hergé, Suske en Wiske: De Tartaarse helm, Tintin: Le Sceptre d'Ottokar, Schanulleke (Suske en Wiske), Suske en Wiske: De Tartaarse helm (2), Suske en Wiske: De Ringelingschat, Uitglijers met dubbele betekenissen?, Uitglijer Guus Slim: Bomaanslag in de bergen, Een speurtocht naar striptekenaar en scenarist Pizarro, De Uitglijers van Eddy Paape, Dan Cooper, De Tartaarse helm (Jeugd Revue), Majesteitelijke Uitglijer, Fournier, Suske en Wiske en Dick Bos, Foute teksten bij onze wereldvermaarde held (Kuifje), Rik overleeft de kogels (Rik Ringers), Hoe geel is een bruine schoen ? (Ton en Tinneke), Je 1e druk Amoras: misschien geen volledige 1e druk, Jansen is de naam (Kuifje), Magda van Tilburg, Hergé als geweten van de wereld, Uitglijer over een Bommeljas, Uitglijer Paul Panter, Uitglijers Suske en Wiske, Jan Kordaat, Buck Danny, Links is niet rechts en andersom (Blake en Mortimer), De Vallei heeft foutjes (Blake en Mortimer), Poederdons in plaats van zwaard (Akim), Uitglijer Sirius door albumuitgave, De Uitglijer die geen Uitglijer is (Jacques Martin), Jerry en Valentin glijen uit (Jerry Spring en Kuifje), Kuifje - Uitglijers in zwart-wit edities, Uitglijer Robbedoes en Kwabbernoot, Vlaams of niet Vlaams, Dupuis glijdt weer eens uit (Jan Kordaat) en Marten en Willy glijden uit.

Tentoonstelling En Toen... Thé Tjong-Khing verlengd t/m 8 november

Khing - De sprookjesverteller. Ook gebruikt als illustratie voor het affiche.

De succesvolle tentoonstelling En Toen... Thé Tjong-Khing bij WG Kunst te Amsterdam, is met een week verlengd en duurt t/m 8 november 2020. De tentoonstelling wordt gehouden in het kader van de Kinderboekenweek (Thema: Geschiedenis) en laat, naast de prachtige kinderboeken illustraties, ook nog oud stripwerk van Khing zien. 

Originele strips met o.a. Arman en Ilva (Foto: Rein Valk)

De tentoonstelling is vanwege de coronamaatregelen met maximaal 10 personen tegelijk te bezoeken, met inachtneming van de 1,5 meter afstand. Mondkapjes zijn verplicht.

Adres: WG Kunst, Marius van Bouwdijk Bastiaansestraat 28, 1054 SP Amsterdam.

Ga voor meer info + een gefilmd interview met Khing naar: https://www.wgkunst.nl/the-tjong-khing/

Khing (uiterst links) met publiek bij zijn tentoonstelling, september 2020.

Muurschildering van Willem Alexander XlVe - speciaal door Khing gemaakt voor de En Toen... tentoonstelling.  

Eppo 21 - De boekenkast van Erik Kriek

Erik Kriek is ook een fervent verzamelaar van action figures. (Foto: Robin Schouten)

In Eppo 21, 2020 staat van mij De boekenkast van... Erik Kriek. De Stripschaprijswinnaar van 2008 debuteerde met de superheldenparodie Gutsman en ontsteeg zijn cultstatus met de graphic novels Het Onzienbare, In The Pines (met groot internationaal succes) en De Balling. Voor zijn nieuwe boek Welcome To Creek Country portretteerde hij helden uit de folk, country en blues. Bijna al zijn favoriete boeken heeft Kriek ontdekt bij stripwinkel Lambiek. Eppo nummer 21 ligt nog tot 29 oktober in de winkel en is ook los te bestellen via de Eppo site.

Kriek bij een deel van zijn boeken in zijn studio. (Foto: Robin Schouten)

Erik de Graaf - Expositie Scherven & Littekens

Van 2 tot en met 11 oktober exposeert Erik de Graaf in Kunstplatform 37PK te Haarlem. De expositie is onderdeel van het 1e Stripweekend Haarlem. Er zijn onder andere affiches, portretten, schetsen, pagina’s, documenten en foto’s te zien die te maken hebben met zijn striptweeluik Scherven en Littekens dat eerder dit jaar verscheen bij Dupuis.

Op 2, 3, 4 en 10 oktober is De Graaf in elk geval aanwezig. Hij vertelt dan wat meer over hetgeen er geëxposeerd wordt en de achtergrond van zijn verhaal: over de vriendschap tussen twee gewone mensen tijdens en na de Tweede Wereldoorlog, deels gebaseerd op verhalen van zijn oma. 

Op die dagen zal hij ook, tussen 15.00 en 16.00 uur, zijn boeken signeren.

37PK is open op donderdag en vrijdag van 13.00-17.00 uur en op zaterdag en zondag van 12.00-17.00 uur.
Vanwege de corona-maatregelen mogen maximaal 15 mensen tegelijk in 37PK. Wil je komen, meldt je hier even aan. 

Kunstplatform 37PK, Groot Heiligland 37, 2011 EP Haarlem.

Kijk voor actuele informatie op www.37pk.nl of op de Facebookpagina van 37PK óf op de Facebookpagina van Erik de Graaf. 

Marten en Willy glijden uit

Het is misschien spijkers op laag water zoeken, maar ik wil toch niet onvermeld laten dat soms je oog valt op een detail waarvan je denkt 'hoe komt dat daar nu zo terecht?' Neem nu het Bommelverhaal De maanblaffers van Marten Toonder uit De Bezige Bij-reeks en wel in de bundel Parbleu uit 1971. Op bladzijde 74 wordt Bommel gevankelijk weggevoerd, omdat hij een maanblaffer zou zijn, what ever that may be. Hij komt op het politiebureau terecht en dat wordt in het eerste plaatje duidelijk vanwege de tekst op de ronde luifel. Daar staat op wat het gebouw herbergt maar het is niet bijster duidelijk.

Je leest er nietsvermoedend overheen.

Op het derde plaatje van diezelfde bladzijde is het duidelijk wat er staat en je gelooft je ogen niet.

Bommel vrijgelaten uit het policebureau.

Er staat zwart op wit... police! Is dit een grap van Toonder die de voorschetsen van de strip altijd nakeek en desgewenst corrigeerde en vaak ook zelf de uiteindelijke resultaten inkte? Ach, nee... zo'n lolbroek was de man niet. Het is eerder een residu van een mij onbekende Engelse dan wel Franse uitgave waar police in beide gevallen, uiteraard, de politie wordt bedoeld.

Ik kon een oude catalogus inkijken die stripvorser Hans Matla ooit heeft samengesteld en daarin vond ik in elk geval de Franse variant Les Aboyeurs de la lune; Maanblaffers dus. Dit verhaal is van eind 1968 tot begin 1969 gepubliceerd in La Nouvelle République du Centre-Ouest. Wat is nu zo frappant aan deze constatering? De strip verscheen al in 1967 in een Nederlandse krant en werd inderdaad aangepast voor de buitenlandse markt zoals strip-amice Willem van Helden suggereerde. Dan is het wel heel frappant dat deze Franse publicatie de basis is geweest voor de oer-Hollandse Bezige Bij-uitgaven. Het bovenschrift is gewoon over het hoofd gezien of men heeft er zelfs niet naar gekeken. Waarom er geen gebruik is gemaakt van de oorspronkelijk versie is in bij 40 jaar uitgevers-nevelen gehuld… slordig hoor toen... Uitglijertjes dus.

Op bladzijde 75 zien we weer een Uitglijer, maar dan vermoedelijk gepleegd door een Rommeldamse architect, of de bouwer die materiaal te kort had. Zie de uitmonding van een regenpijp… gelieve die vanwege de situering te mijden bij regen.

  

Goed voor een kletsnatte kop.

Dat is goed begrepen want in het derde plaatje op dezelfde plek is de pijp helemaal weg...

Geen rare lozingen meer.

Ai,ai Willy.

Favoriet zijn de eerste Vlaamse verhalen van Willy Vandersteen die hij rond de figuren Suske en Wiske drapeerde. Beter is wellicht de zogenaamde blauwe (cover)reeks waar ook Het Spaanse spook toe gerekend wordt, zij het dat deze niet in kleur verscheen en ook geen blauw gekleurde kaft heeft. Juist deze S&W's leveren een totaal ander en boeiender verhaal op dan de rode reeks. De tekeningen zijn meer uitgewerkt, meer volwassen. Ook lopen Sidonia en Jerom het drietal niet voor de voeten en dat maakt het verhaal duidelijker omdat er minder personen de sfeer maken. Scheelt ook in de gags. Maar gags komen wel voor en dan is het Lambiek die deze voor zijn rekening neemt. Zo ook de grap met de wekker in De groene splinter en de hieraan onttrokken plaatjes van een 1e druk uit 1957. Hier is aangetoond dat Vandersteen het niet altijd even nauw nam met de zorgvuldigheid. Wat opvalt zijn de rollen papier op de kast links.

Let op de rollen op de kast.

Let dan ook op de rol op de ordners op de plank ernaast. Die rol is duidelijk ingezakt en ja, wij als Uitglijerzoekers letten op alles. Dan komt het volgende plaatje...

Magie in een handomdraai.

Inderdaad de rollen op de kast zijn weg. Ze zouden onder de tekstballon te zien zijn geweest. Zomaar niet meer meegetekend. Zijn niet weggepakt want het verhaal vraagt dat niet. Het wordt nog fraaier. Kijk maar naar het volgende plaatje en vergelijk deze met de eerste. 

De rol is anders van vorm.

Het is duidelijk, de vorm is anders en de omwikkeling van de rol ligt nu op een andere ordner. Er is duidelijk iemand aan het afstoffen geweest buiten beeld. Nu denkt iedereen dat elk plaatje in elke strip wordt afgezocht met een loep om de minste geringste afwijking aan deze rubriek toe te voegen, maar dat is niet het geval. Je gaat gewoon beter op details letten en dat gaat ongemerkt. Probeer maar eens een tijdje. Dat levert ons wellicht meer Uitglijers op. Zo kwam stripvriend Menno Barkema met de tip dat de kleur van de auto die Kuifje in Afrika gebruikt een andere is op de cover (zwart) dan in het album zelf (geel). Je ziet het pas als je het weet of iets dergelijks. Overigens is in deze rubriek vaker over de blauwe reeks geschreven. Zie daarvoor De Tartaarse helm met fietsende paters en revolvers in de 13e eeuw. (HvK)

Hans van Klinken is freelance journalist en leest in zijn vrije tijd graag strips. Op de Incognito blog levert hij (on)regelmatig bijdragen met De Uitglijer (rubriek voor strip-misstappen) en andere stripgerelateerde stukjes.

Zijn bijdragen: 
Guus Slim: Kamerlid Piemel, Hergé, Suske en Wiske: De Tartaarse helm, Tintin: Le Sceptre d'Ottokar, Schanulleke (Suske en Wiske), Suske en Wiske: De Tartaarse helm (2), Suske en Wiske: De Ringelingschat, Uitglijers met dubbele betekenissen?, Uitglijer Guus Slim: Bomaanslag in de bergen, Een speurtocht naar striptekenaar en scenarist Pizarro, De Uitglijers van Eddy Paape, Dan Cooper, De Tartaarse helm (Jeugd Revue), Majesteitelijke Uitglijer, Fournier, Suske en Wiske en Dick Bos, Foute teksten bij onze wereldvermaarde held (Kuifje), Rik overleeft de kogels (Rik Ringers), Hoe geel is een bruine schoen ? (Ton en Tinneke), Je 1e druk Amoras: misschien geen volledige 1e druk, Jansen is de naam (Kuifje), Magda van Tilburg, Hergé als geweten van de wereld, Uitglijer over een Bommeljas, Uitglijer Paul Panter, Uitglijers Suske en Wiske, Jan Kordaat, Buck Danny, Links is niet rechts en andersom (Blake en Mortimer), De Vallei heeft foutjes (Blake en Mortimer), Poederdons in plaats van zwaard (Akim), Uitglijer Sirius door albumuitgave, De Uitglijer die geen Uitglijer is (Jacques Martin), Jerry en Valentin glijen uit (Jerry Spring en Kuifje), Kuifje - Uitglijers in zwart-wit edities, Uitglijer Robbedoes en Kwabbernoot, Vlaams of niet Vlaams en Dupuis glijdt weer eens uit (Jan Kordaat).

Eppo 19 - De boekenkast van Rutger Gret (Dutch Lucky Luke)

Rutger Gret wijst naar het stripfiguur waar hij sprekend op lijkt (Foto: Robin Schouten)

Nog even aandacht voor Eppo 19 met daarin De boekenkast van... Rutger Gret. Ook wel bekend als Dutch Lucky Luke waarmee hij al 3 jaar furore maakt op stripfestivals in Nederland en België. Rutgers grootste passie is nog altijd tekenen. In de StripGlossy staat zijn eigen strip, 'Rutger'. Kuifje, Asterix en Lucky Luke rekent Rutger tot zijn favorieten, evenals Sjors en Sjimmie van de Wiroja's (Wilbert Plijnaar, Robert van der Kroft en Jan van Die). Eppo nummer 19 ligt tot 1 oktober in de winkels, of los te bestellen via de Eppo site.

Eppo 19 (cover: Jesse van Muylwijck) met De boekenkast van Rutger Gret