Roel Smit - Nieuwjaarskaart 2022

De fraaie nieuwjaarskaart van illustrator en striptekenaar Roel Smit (Incognito-funnies, Rock 'N Roel). 

IJsbrand Oost - Nieuwjaarskaart 2022

De nieuwjaarskaart van IJsbrand Oost, de tekenaar van de stripserie Max Miller.

Eppo Stripblad - Kerstkaart 2021

De kerstkaart van Eppo Stripblad, getekend door Eppo-tekenaar Pieter Hogenbirk. 

Ken Broeders - Kerstkaart 2021

 De kerstkaart van de Belgische stripauteur Ken Broeders (Driftwereld) en zijn vrouw Renata.

Ralph Meyer - Undertaker kerstkaart 2021

 

De kerstkaart van Undertaker tekenaar Ralph Meyer.

Danker Jan Oreel - Kerstkaart 2021

De kerstkaart van striptekenaar Danker Jan Oreel met zijn heldin Hel.

Gerard Leever - Kerstkaart 2021

 

De kerstkaart van striptekenaar Gerard Leever (Suus & Sas, Gemengd Dubbel, Gleevers Dagboek) met zijn vrouw en inkleurster Wilma Leenders en hun kleinkinderen. Een van Gerard's stripfiguren Oktoknopie verbergt zich half achter zijn schepper.

Lode Devroe - Kerstkaart 2021

 

De kerstkaart van de Belgische striptekenaar & illustrator Lode Devroe met zijn boodschap: Fijne kerstdagen iedereen op deze gekke planeet Aarde. Keep it safe 😉

andREVANbuuren - Kerstkaart 2021

 

Kunstschilder en striptekenaar andREVANbuuren stuurde deze prachtige kerstkaart voor 2021.

Michel den Hamer - Kerstkaart 2021

Striptekenaar en cartoonist Michel den Hamer (ook bekend als Zookie) stuurde deze vrolijke kerstkaart.

Eppo 25 - De boekenkast van Paul Geerts

Paul Geerts in Borgerhout (B), 26 sept. 2020 (Foto: Alex Odijk)

In Eppo nr. 25 (2021) staat van mij De boekenkast van... Paul Geerts. Geerts (1937) is vooral bekend van Suske en Wiske, de beroemde Vlaamse stripreeks die hij in 1972 overnam van Willy Vandersteen en tot aan 2002 heeft getekend. Ter gelegenheid van het 75-jarige jubileum in 2020 maakte hij een nieuw Suske en Wiske album, De preutse prinses. 

Eppo nummer 25 (met kerstcover van Eric Heuvel) ligt tot 23 december in de winkels en is los te bestellen via de Eppo site. 

Eppo nummer 25, 2021 (met cover van Eric Heuvel)

Aloys Oosterwijk - Felicitatie Henk Kuijpers (met Cor Morelli en Franka)

 

Aloys Oosterwijk maakte deze felicitatietekening, met Cor Morelli en Franka, voor Henk Kuijpers 75e verjaardag in Eppo nummer 24, 2021.

IJsbrand Oost - Henk Kuijpers 75 jaar (Eppo 24)

IJsbrand Oost (Max Miller) maakte deze felicitatietekening voor Henk Kuijpers 75e verjaardag in Eppo nummer 24, 2021. 

Remco Polman - Felicitatie Henk Kuijpers met Franka (Eppo 24)

 

Remco Polman (Floris van Dendermonde) maakte deze strip over Franka's evolutie voor Henk Kuijpers 75e verjaardag in Eppo nummer 24, 2021. 

Gerard Leever - Felicitatie Henk Kuijpers (Eppo 24)

De felicitatie van fan Gerard Leever (Suus & Sas, Gleevers Dagboek) voor Henk Kuijpers 75e verjaardag in Eppo nummer 24, 2021.

Danker Jan Oreel - Henk Kuijpers 75 jaar in Eppo 24

Danker Jan Oreel tekende de Eppo cover voor de jarige Henk Kuijpers.

Henk Kuijpers, de geestelijke vader van stripheldin Franka, mag op 10 december 75 kaarsjes uitblazen. En dat wordt gevierd in Eppo Stripblad nummer 24. De mooie cover is van Danker Jan Oreel, de tekenaar van de serie Hel, waarvoor Kuijpers het eerste verhaal schreef. 

Niet alleen hij tekende een hommage, ook tal van andere Eppo-tekenaars gingen bevlogen aan het werk om de jarige Kuijpers en zijn Franka een speciaal eerbetoon te brengen. Het resultaat zie je in Eppo nr. 24, 2021 dat tot en met 8 december in de winkels ligt, en los te bestellen via deze link. 

De cover zonder het Eppo logo. De inkleuring is van Wilma Leenders.

Coverschets van Danker Jan Oreel's Facebook-pagina.

Eppo 23 - De boekenkast van Tonio van Vugt

Tonio van Vugt thuis in Amsterdam, 15 juli 2021 (Foto: Robin Schouten)

In Eppo nr. 23 staat van mij De boekenkast van... Tonio van Vugt. Hij is medeoprichter en al ruim 25 jaar hoofdredacteur van het tijdschrift Zone 5300 (met strips, cultuur & curiosa) en volgde in 2015 Joost Pollmann op als artistiek directeur van Stripdagen Haarlem. Daarnaast vertaalt en lettert hij veel strips, onder andere voor uitgeverij Sherpa. Alles wat hij doet, is strip, strip en strip! Eppo nummer 23 (met cover van Fred de Heij) ligt tot en met woensdag 24 november in de winkels en is los te bestellen via de Eppo site. 

Eppo nr. 23 (2021) met cover van Fred de Heij. 

Stijlverandering in Suske en Wiske eind jaren 40 al een feit

Suske, Wiske en Lambik ondergingen een metamorphose in Het Spaanse spook

In de speurtocht naar ditje en datjes binnen de strips kom je wel eens aardige dingen tegen waarvan je je afvraagt hoe het zo is ontstaan. Zo kun je in de eerste albumuitgave van Het Spaanse spook (1952) zien dat Lambik in de eerste pagina's een 'laat' hoofd heeft. Dat moet even verklaard worden. Onze vriend heeft namelijk in de beginjaren een ander uiterlijk dan we gewoon zijn. De wat uitgezakte bier slurpende Belg evolueerde naar een modernere enigszins gevulde man. Bij de introductie van dit figuur in De sprietatoom (1948) zien we de oude Lambik.   

Lambik ontmoet S&W en heeft zijn 'eerste' hoofd met rommelige haar en rimpels.

Later wordt de boel wat strak getrokken en heeft hij een minder gerimpeld uitgesproken gezicht gekregen. Ook de haren, ook al zijn ze beperkt in aantallen, zijn strakker weergegeven. Het was het opgelegd streven van Willy Vandersteen de wat volkse (lees: Vlaamse) uitdrukking van zijn figuren te verzachten.

 In de Knokkersburcht (1954) is hij al ruim 'ontvolkst'.

Dit in gang gezet door Hergé die voor het weekblad Kuifje wel interesse had voor de creatie van zijn collega. Maar dan zou wel dat Vlaams volkse karakter naar de achtergrond moeten verdwijnen ter faveure van de sjiek van Wallonië; een deel van België dat in die periode aanmerkelijk welvarende was dan het Nederlands sprekende deel. Hergé hoorde bij die elite en was bang dat zijn publiek de neus zou ophalen voor de twee wat armoedige bengels en hun sloofse gevolg. Stripkenner Willem van Helden weet dit historisch feit op te lepelen uit de gesprekken die hij met de meester zelf had. Vandersteen heeft er, naar zijn zeggen, aan getwijfeld de figuren aan te passen. Maar de mogelijkheid om ook binnen te komen bij het Waalse deel van het volk trok hem wel, en daarom veranderde hij de personages geleidelijk in het album Het Spaanse spook. Zo werd Lambik de persoon die we nu kennen. In de eerste pagina's is volgens Rob van Eijck oorspronkelijk de oude Lambik getekend geweest, en werd deze voor de album versie naar zijn nieuwe uiterlijk getekend. Zo zien we dus vervolgens de vernieuwing van Lambik in het album; 

De versie in het album die al minder volks was maar toch een tikje 'fout' en die Vandersteen niet nodig vond om te veranderen. 

Lambik aan het eind van het verhaal. Evolutie voor de toekomst voltooid door minder rimpels en strakkere haren.

Het vergelijk komt beter tot zijn recht door de voorpublicatie er bij te halen versus de hertekening uit het album. 

Dezelfde scene met eerst de oorspronkelijke Lambik kop in de Tintin/Kuifje publicatie van 1948, en de hertekende voor het album in 1952 (NB: Ockers was een wielrenner die later werd getekend door Vandersteen voor een siroopblik van de Gebr. Lowette. Hij was toen vermoedelijk al een fan van de sportman).

Om het verschil verder te trekken kijken we naar een plaatje uit de eerste uitgave in Tintin magazine waar de vrienden een schilderij van Breugel bekijken. Hier is Lambik overduidelijk de man die we eerder beschreven; hij is wat ouder en ziet er wat futloos uit. Suske en Wiske zijn hier rond de 8 jaar zo lijkt het; een broekventje en een meisje die vriendjes zijn, getuige de arm van Wiske die Suske aan de schouders vat. Dan daaronder de versie die in de albums verscheen en die dus niet alleen afwijkt op hetgeen we schreven, maar in wel meer opzichten anders is. 

Lambik als oudere heer en Suske en Wiske die net de kleuterleeftijd lijken te zijn gepasseerd (uit Tintin/Kuifje, 1948)

Lambik is in de albumversie plots een energieke heer terwijl de kinderen hier de pubers uithangen.

Lambik is duidelijk de figuur geworden die we kennen uit de opvolgende Blauwe reeks en in de latere verhalen van de Rode reeks en verder. Hij ziet er gezond uit en je geeft hem 10 jaar jonger dan in de oude versie. Ook Suske en Wiske zijn geen hele kleine kinderen meer, ook al moet Suske het met zijn korte broek doen en is Wiske nog steeds begenadigd met de eeuwige strik op het hoofd, zij het dat het nu neigt naar een paardenstaart. Op de laatste bladzijde van het verhaal is het helemaal bal en wordt zij een jongedame die jongens achterom laat kijken.

De Waalse jongedame Wiske

Ook Wiske haar eierkopjeskapsel moest er dus aan geloven; het werden krullen aan het eind van het verhaal wat paste in de sfeer die Hergé voor ogen stond voor zijn Kuifje magazine. 

Niet alleen het uiterlijk sneuvelde enigszins. Lambiek zou het in de Kuifje-publicaties moeten doen met louter Suske en Wiske. Tante Sidonia bleef thuis. Hiermee nam Vandersteen ook afstand van het gezin waarin de kinderen functioneerden. Daarmee kwam er veel vrijheid om ook hen in een meer realistische setting te plaatsen, in verre landen en andere tijden zonder vraagtekens van een opvoeder.    

Dat Wiske meer moest veranderen dan Suske zou je kunnen uitleggen dat Vandersteen meer de nadruk op haar wilde leggen in de komende verhalen. Haar oprechtheid én nieuwsgierigheid zijn een rode draad van haar soms onbesuisde handelen, met alle gevolgen voor het verhaal. Suske is veel vager. Hij is alleen trouw. That's it. Hiermee is de jongen feitelijk de sidekick van Wiske, ook in de rode reeks. Zo nu en dan mag hij inspringen als het te gek wordt. Hij wordt nooit meer de hoofdpersoon zoals in de eerste S&W uitgave Op Het Eiland Amoras. 

Dat Wiske verder moest groeien en ontkind diende te worden, blijkt ook uit het feit dat zij voor de Kuifje-reeks haar popje verloor. Het voddenpopje gevuld met zagemeel wordt weliswaar dapper mee omgetoverd op bladzijde 12 van het album, maar is daarna de hele reeks door niet meer gezien. Wanneer je kijkt naar de hertekende versie (zie hen voor het schilderij hierboven) is Wiske meteen al poploos. En dat blijft zo, totdat ze in de 16e eeuw belanden en Wiske op pagina 6 uit een ton klimt met Schabolleke in de hand. Deze scenes waren al goed gekeurd en hoefde dus niet meer over te worden gedaan. Alleen had Vandersteen wel vergeten Schabolleke uit te gummen. Een Uitglijertje dus. 

Schabolleke, toen nog Schalulleke of zoals je wilt Schanulleke doet vanaf pagina 12 van Het Spaanse spook in de hele Blauwe reeks niet meer mee. Hier voor het laatst gezien compleet met 16e eeuwse kleertjes!

Dat de tekenaar is gaan inzien dat de stripfiguren moesten worden aangepast aan, zeg, een breder publiek heeft dus zijn wortels in dit verhaal. De oer-Vlaamse primitiever getekende verhalen werden tenslotte achtergelaten voor de verzamelaar. Aan de lezer om te beoordelen of Willy Vandersteen een fout heeft begaan of juist de goede richting is ingeslagen. Wat blijft is dat deze verhalen al lange tijd zeer lezenswaardig zijn, en er tegelijkertijd een beeld is gecreëerd dat tot de dag van vandaag is gehandhaafd.  (HvK)

Hans van Klinken is freelance journalist en leest in zijn vrije tijd graag strips. Op de Incognito blog levert hij (on)regelmatig bijdragen met De Uitglijer (rubriek voor strip-misstappen) en andere stripgerelateerde stukjes.

Zijn bijdragen: 
Guus Slim: Kamerlid Piemel, Hergé, Suske en Wiske: De Tartaarse helm, Tintin: Le Sceptre d'Ottokar, Schanulleke (Suske en Wiske), Suske en Wiske: De Tartaarse helm (2), Suske en Wiske: De Ringelingschat, Uitglijers met dubbele betekenissen?, Uitglijer Guus Slim: Bomaanslag in de bergen, Een speurtocht naar striptekenaar en scenarist Pizarro, De Uitglijers van Eddy Paape, Dan Cooper, De Tartaarse helm (Jeugd Revue), Majesteitelijke Uitglijer, Fournier, Suske en Wiske en Dick Bos, Foute teksten bij onze wereldvermaarde held (Kuifje), Rik overleeft de kogels (Rik Ringers), Hoe geel is een bruine schoen ? (Ton en Tinneke), Je 1e druk Amoras: misschien geen volledige 1e druk, Jansen is de naam (Kuifje), Magda van Tilburg, Hergé als geweten van de wereld, Uitglijer over een Bommeljas, Uitglijer Paul Panter, Uitglijers Suske en Wiske, Jan Kordaat, Buck Danny, Links is niet rechts en andersom (Blake en Mortimer), De Vallei heeft foutjes (Blake en Mortimer), Poederdons in plaats van zwaard (Akim), Uitglijer Sirius door albumuitgave, De Uitglijer die geen Uitglijer is (Jacques Martin), Jerry en Valentin glijen uit (Jerry Spring en Kuifje), Kuifje - Uitglijers in zwart-wit edities, Uitglijer Robbedoes en Kwabbernoot, Vlaams of niet Vlaams, Dupuis glijdt weer eens uit (Jan Kordaat), Marten en Willy glijden uit, Bazooka Joe, Uitglijer van jewelste? (75 beste Suske en Wiskes), Uitglijer over een getal, Giftige Anaconda's en omgekeerde grap, Uitglijers in Arman en Ilva, Kuifje en Suske en Wiske en Jerom evolutie in Suske en Wiske.

Eppo 20 - De boekenkast van Marcel Haster (De Stripvlogger)

Marcel Haster thuis in Eindhoven, 6 juni 2021 (Foto: Robin Schouten)

Marcel Haster, beter bekend als De Stripvlogger staat nu in Eppo nr. 20 (2021) met De boekenkast van... waarin hij zijn vier favoriete stripboeken bespreekt. Dit is de derde Boekenkast aflevering op rij in Eppo. 

Sinds 2015 maakt Haster video’s waarin hij stripboeken bespreekt. Inmiddels heeft hij al ruim 600 stripvlogs gemaakt die je allen kunt bekijken op zijn YouTube kanaal. Ook heeft hij interviews gefilmd met diverse stripmakers. ‘Het begon nadat ik het Stripfestival Breda had bezocht en opnieuw enthousiast raakte over strips. De eerste vlogs die ik maakte, werden al snel opgepikt en zo belandde ik langzaam in de stripwereld. Wat ik doe is voor mij ook een ontdekkingsreis door de wereld van strips heen.’

Eppo nummer 20 (2021) ligt tot 14 oktober in de winkels en is los te bestellen via de Eppo site.

Eppo nummer 20 (2021) met De boekenkast van... Marcel Haster.

Stripweekend Haarlem 2021 (1 t/m 3 oktober)

Affiche met Sigmund van Peter de Wit

In het weekend van 1 t/m 3 oktober organiseert Stripdagen Haarlem het tweede Stripweekend Haarlem. Deze keer is het thema 'Censuur, zelfcensuur en uitvlakcultuur'. 

'In een wereld die steeds grimmiger wordt, hebben cartoonisten in de kolenmijn van de hamer de rol van kanariepiet. Inmiddels is er geen artistieke discipline zo gevaarlijk als het beroep van de politieke tekenaar, die zijn werk doet aan de frontlinie van het publieke debat. Stripweekend Haarlem 2021 vindt op diverse plekken in Haarlem plaats. Met het thema 'Censuur, zelfcensuur en uitvlakcultuur' is gekozen voor een actueel thema - maar censuur is van alle tijden, net als zelfcensuur. En niet alleen cartoonisten hebben ermee te maken, maar ook stripmakers en talloze andere kunstenaars', staat in het persbericht. Het programma beslaat onder meer:

Vrijdag 1 oktober 

– Livemuziek en een veiling met Typex en Lamelos op het Slachtstrand

Zaterdag 2 oktober 

– ‘Cartoons: vrijheid van meningsuiting en maatschappelijke verantwoordelijkheid’, debat in De Pletterij met o.m. Joep Bertrams, Tjeerd Royaards, Amma Assante en Tonio van Vugt.

– Lezing SjoSjiSjo door Sjors en Sjimmie-tekenaar Robert van der Kroft in Museum Haarlem n.a.v. de expo ’Studio Spaarnestad – strips met een loonstrookje' - laatste bezoekdag op zondag 3 oktober (en niet 18 oktober).

Zondag 3 oktober

– 'Censuur, zelfcensuur en uitvlakcultuur’: lezing door Tjeerd Royaards, aansluitend gevolgd door een debat met Royaards, Peter de Wit, Bas van der Schot en Jiro Ghianni

Cross Comix 2021 - Hanco Kolk, Joost Swarte, Boris Peeters en Dido Drachman

Hanco Kolk (Foto: Erwin Suvaal, 2021)

Afgelopen weekend werd weer het Cross Comix Festival in Rotterdam gehouden. Erwin Suvaal, zelf ook geen onverdienstelijke tekenaar, maakte op zaterdag 25 september foto's van signerende striptekenaars bij de oude ingang van Diergaarde Blijdorp. Met Hanco Kolk, Joost Swarte, Boris Peeters (Lamelos) en Dido Drachman ('Zwanendrifters'). 

Joost Swarte (Foto: Erwin Suvaal)

Boris Peeters (Foto: Erwin Suvaal, 2021)

 

Dido Drachman (Foto: Erwin Suvaal, 2021)

Eppo 19 - De boekenkast van Joost Pollmann

Joost Pollmann thuis in Haarlem, 11 juni 2021 (Foto: Robin Schouten)

In Eppo 19, 2021 staat van mij De boekenkast van... Joost Pollmann. Hij werkt als striprecensent voor de Volkskrant. Ook publiceerde hij diverse boeken over strips zoals De stripprofessor. Daarnaast was hij tien edities lang creatief directeur van de Stripdagen Haarlem en stelde hij talrijke striptentoonstellingen samen. 

Zijn recentste is Studio Spaarnestad– Strips met een loonstrookje in Museum Haarlem waar je t/m 3 oktober originelen kunt zien van tekenaars als Frans Piët, Bert Bus, Harry Balm en Nico van Dam. Bekijk ook deze video over de expositie, inclusief een kort interview met Harry Balm.

Eppo nummer 19 ligt tot en met 29 september in de winkels en is ook los te bestellen via de Eppo site. 

Eppo nr. 19 met De boekenkast van Joost Pollmann

Gerben Valkema - Stripschapprijs 2021 en expositie in Groningen

Gerben Valkema met de Stripschapprijs 2021 (Foto © Alex Odijk)

Gerben Valkema (1980) ontving op 4 september in het Groningse Forum de Stripschapprijs 2021. In deze video van Stripjournaal zien we dat Valkema wordt toegesproken door Elsje-scenarist Eric Hercules, collega Michiel van de Vijver van 'Kijk en Lees' en Rob van Bavel van Uitgeverij L, de uitgever van Eppo en de Elsje albums. Vervolgens is het aan Stripmaker des Vaderlands Herman Roozen om de prijs met bijbehorende oorkonde aan Valkema te overhandigen.

Op deze feestelijke dag werd ook de tentoonstelling van Gerben Valkema geopend in Storyworld (dat onderdeel is van het Forum) onder de noemer Storyworld Spotlight. Tot en met 24 oktober kun je het werk van Gerben bewonderen met Elsje, Suske en Wiske en heel veel ander werk van deze veelzijdige striptekenaar.

Volgens sommigen begint Gerben Valkema steeds meer op zijn idool André Franquin te lijken... (Foto © Jan-Willem de Vries) 

Op 6 september postte Gerben Valkema een aantal foto's op Facebook en schreef daarbij: 'Wat een prachtige plek daarin het Groningse Forum, wat was het strak georganiseerd, wat heb ik genoten van de filmpjes, de sprekers en gelachen om de flauwe grappen. Wat een mooie expo in Storyworld! Aan iedereen die meehielp aan de dag, iedereen die er bij was, jullie zijn geweldig. Dank voor de prachtige dag, ik kan er met gemak nog eens 20 jaar tegenaan.' 

Valkema en Elsje-scenarist Eric Hercules (Foto © Bob de Vries)

Uitreiking van de Stripschapprijs 2021, met oorkonde, door Stripmaker des Vaderlands Herman Roozen (Foto © Bob de Vries)

Eppo 18 - De boekenkast van Bas Schuddeboom

Bas Schuddeboom met het eerste Robbedoes verzamelalbum dat hij ooit las, met op de cover Guust Flater. (Foto: Robin Schouten, 2021)

In Eppo nr. 18, 2021 staat van mij De boekenkast van... Bas Schuddeboom. Hij werkt als stripredacteur bij de Donald Donald en Tina en is ook de drijvende kracht achter de Lambiek Comiclopedia site waar hij vorig jaar, samen met Kjell Knudde, de P. Hans Frankfurtherprijs voor heeft gekregen wegens hun bijzondere verdiensten voor de strip. 

(Foto: Robin Schouten, 2021)

Bas is sinds zijn jeugd een groot fan van de strips van Dupuis, wat we ook terugzien in zijn keuze voor zijn favoriete boeken met Steven Sterk, De Blauwbloezen (van de onlangs overleden scenarist Cauvin) en Jerome K. Jerome Bloks. Als vierde favoriet koos hij voor een boek van Margreet de Heer, die zijn stagebegeleider was bij Lambiek. 

Eppo nummer 18 (met een cover van Daan Jippes) ligt van 2 t/m 16 september in de winkels, en is ook los te bestellen via de Eppo site. 

Daan Jippes tekende een dansende Gerben Valkema, de winnaar van de Stripschapprijs 2021!

Fred Julsing - Stripwerk cover (1983)

(klik op de afbeelding voor een vergroting)

Fred Julsing's striphelden-cover voor het educatieve boek 'Stripwerk' (uit 1983) behoort tot een van zijn mooiste tekeningen. De Vlaamse stripkenner en Comiclopedia medewerker Kjell Knudde bracht het onlangs weer onder de aandacht in deel 500 van zijn Facebookserie 'M’n Favoriete Strippagina’s Zolang De Pandemie Duurt'. Hierbij de integrale tekst van zijn stuk, waarin Kjell ook  jeugdherinneringen ophaalt over de cover van Julsing. 

Fred Julsing Jr. - De cover van het boek 'Stripwerk'

De 500ste aflevering, zeg! Ik kan me geen betere manier bedenken om deze mijlpaal te vieren dan deze boekcover van Fred Julsing Jr. nog eens vanonder de mottenballen te halen. Maar voor ik deze illustratie bespreek, laten we eerst even de tekenaar kaderen. Fred Julsing verdiende zijn sporen als assistent bij de Toonder Studio's. Zijn bekendste eigen reeks is wellicht de 'André van Duin'-vedettestrip (1975-1976) (niet te verwarren met die andere 'André van Duin'-strip door Toon van Driel). Lezers van Taptoe en Donald Duck herinneren 'm misschien nog van de kinderstrip 'Witte's Dagboek' (1979-1980, 1986-1989). Zelf leerde ik 'm destijds kennen via het damesblad Margriet, waar zijn gagstripje 'Ukkie' (1983-1990) verscheen. 

In 1983 brachten Fred Marschall, Betty Sluyzer en Cees Tahey het educatieve boek 'Stripwerk' uit. Het was bedoeld voor lagere schoolleraars die een themaproject rond strips willen onderwijzen. Mijn lerares in het vierde lager maakte er destijds dankbaar gebruik van. Gezien 'Stripwerk' ook in onze lokale bibliotheek stond leende ik het ook een paar keer. Vanzelfsprekend maalde ik niet zo om de oefeningen. Ik vond het vooral leuk om de stripfragmenten te bekijken. En, zoals ik al eens eerder in m'n pandemieproject vertelde (aflevering 218) kreeg ik in 'Stripwerk' ook voor het eerst échte volwassenenstrips onder ogen. Dingen waar ik toen mentaal nog niet klaar voor was, maar wel mijn wereldbeeld verruimden. Wat me echter het meest fascineerde was de cover, geïllustreerd door Julsing. We zien een boel bekende stripfiguren in de klas. Ik en mijn klasgenootjes keken onze ogen uit. Het leuke is Julsings aandacht voor detail. Alle personages gedragen zich net als in hun reeksen. De onkreukbare striphelden letten netjes op, terwijl de antihelden elders zitten met hun gedachten. Zo vonden we het geweldig dat Guust Flater gewoon ligt te slapen, terwijl Lambik en Nero opscheppen bij pot en pint. We probeerden ook alle figuurtjes te identificeren. Iedereen herkende natuurlijk de Marsupilami, een Smurf, Nero, Lambik, Johan (van Pierewiet), Robbedoes, Bommel, Bruintje Beer, Lucky Luke, Obelix, Charlie Brown, De Generaal, Kuifje, Sergeant Snorkel, Kwik, Kwek, Kwak, Guust, Hoempa-Pa, Bobbie en Snoesje. Anderen konden we op die leeftijd echter niet thuisbrengen, zoals Li'l Abner (achter Nero), Bernard Voorzichtig (achter Bruintje Beer), Pogo (naast de Smurf), Fritz the Cat (dromend in de rechterbovenboek) en Ol' Mouse (in gesprek met Snoesje en Bobbie). 

Destijds vond ik die tekening zo leuk dat ik ze meermaals probeerde te imiteren. Zij het niet door ze klakkeloos te na te tekenen. Ik nam vooral het basisidee over - een klas vol stripfiguren - en voegde dan enkel die personages toe die ik op die leeftijd kende. Vanzelfsprekend smeet ik er ook andere figuren bij, zoals Hägar, Garfield, De Rode Ridder, Bolleke, Quick en Flupke, Douwe Dabbert, enz... Ik herinner me nog dat ik als 11-jarige vooral sukkelde met het perspectief. Die schoolbanken leken altijd te zweven. Niet dat de proporties van de personages zoveel beter waren, natuurlijk. Jammer dat ik voorlopig niet aan m'n jeugdtekeningen kan (ze staan bij m'n moeder op zolder), want ik had de knulligheid nog wel eens willen herbekijken. Maar ach, waarom zou iemand op Julsings voorplaat willen verbeteren? Deze illustratie blijft ook nu nog prachtig. Ik geef zowel m'n toenmalige titularis als Julsing krediet dat ze destijds mijn sluimerende interesse in stripverhalen danig hebben aangewakkerd. Wat mij betreft mag Julsing dan ook zeven banken vooruit! 

Kjell Knudde

Thé Tjong-Khing met Ilva tekening, Veldhoven 2015

Op 4 augustus vierde de kinderboekenillustrator Thé Tjong-Khing zijn 88ste verjaardag. In de jaren '60 en '70 heeft Khing verschillende strips getekend. De bekendste daarvan is de sciencefictionserie Arman & Ilva (met tekstschrijver Lo Hartog van Banda) dat van 2006 t/m 2017 opnieuw is uitgebracht door Uitgeverij Sherpa in zestien delen, inclusief vele extra's zoals onuitgegeven tekeningen, dossiers, interviews met de twee auteurs en voorwoorden van bewonderaars van de strip zoals Dick Matena, Martin Lodewijk, Peter van Straaten, Joost Swarte, Peter Pontiac en Dick Maas. Bovendien werd voor deze uitgave zoveel mogelijk gebruik gemaakt van de originele tekeningen van Khing. 

Hier zien we de grootmeester in 2015 op het Brabants Stripspektakel in Veldhoven, poserend met een Ilva tekening die hij voor een stripliefhebber maakte in een van de Arman & Ilva boeken.